Малохат Эшонқулова касалликгача (ўнгда) ва ундан сўнг

                  Марказий Осиёда инсон ҳуқуқлари  ассоциацияси раиси касал Малоҳат Эшонқулова олдида кечирим сўрашдан бош тортди – чунки у заҳарланганини тасдиқлаттира олмаган.
Надежда Атаева, нима асосда унинг Марказий Осиёда инсон ҳуқуқлари ассоциацияси, Ўзбекистонда ҳасталанган Малоҳат Эшонқулова “кўзбўямачилик” қилмоқда ва “алдамоқда” дея ахборот тарқатганига жавоб бера олмайди.
Кечаги кундан буён у бу саволни, Эшонқулованинг заҳарланганини исботлаши керак деган қарши иддао билан икки бор инкор қилди, кейин гап гўё пул ҳақида бораётгандек, даволаниш учун грантга тўлдириладиган анкетани илова қилди.
Атаева ўз позициясини “айбсизлик презумпцияси”га кўра аргументлайди, бунга мувофиқ Ўзбекистондаги диктаторлик режими шароитида ишлаётган инсон ҳуқуқи ва мухолифат фаоли, туҳмат ва кинояларга эмас ҳамдардлик ва ёрдамга сазовор бўлиши учун ўз соғлиғи ҳақида тиббий ҳужжат келтириши лозим.  У нима учун Малоҳат Ўзбекистондаги шифокорларга ишонмаса, Қозоғистонга ёки Россияга бориб даволанмайди, дея савол қўяди.

Кейин эса, Эшонқуловага ёрдам бермаган Ўзбекистондаги демократик давлатлар шаънига билдирилган таъналарни асоссиз деб билади, чунки Тошкентдаги ҳусусий клиникаларда кўрикдан ўтиш учун паспорт кўрсатиш шарт эмас.

“Англайсизми, бу шунчалик жонга тегди…”

Март  ойида шовқин кўтариб бонг уришга сабаб бўлган Ўзбекистондаги ҳамкасблари кўзига ташланган Малохат Эшонқулованинг ҳасталаниши, номаълум сабабга кўра Надежда Атаева ва унинг Ассоциациядаги шоир ҳамкасби Ёдгор Обидовда негадир нафрат муносабатини уйғотди.
Уларнинг иккаласи ҳам, Эшонқулова мутлақо соғ саломат, шунчаки, кўзбўямачилик қилаяпти, деган хабарни тарқатишди.
Ёдгор Обидов Фейсбукдаги ўз саҳифасида ақл ўргатган бўлиб, “ҳатто душман билан даже в борьбе с врагом [Ўзбекистондаги диктаторлик режими билан] курашда ҳам ёлғондан фойдаланмаслик керак” дея ёзди.
1 апрел куни Атаева “Ислом ва сиёсат” сайтига интервью берди, бунда у Эшонқулова ҳимоясига Ўзбекистон Ҳақиқий Журналистлар Уюшмаси томонидан қўлланган петицияни ва Тошкентда уни кўрган шифокорни, шунингдек Малоҳатнинг ўзини   шубҳа остига қўяди.
“Ҳар бир нарсадан Эшонқулова, одамлар эътиборини қаратиш учун ваҳимани, “Бирдамлик” атрофидаги ҳар қандай муаммоларни шишира бошлайди, – дейди Атаева. – Тушунасизми, бу шу қадар жонга тегди…”

Надежда Атаева Малоҳат Эшонқулованинг қизига киноя қилади; скриншот

Кейинчалик, афтидан, Эшонқулованинг касаллигини инкор қилишда англашилмовчиликни кўриб, Атаева ўз позициясини тўғрилаб қўйди, 4 апрел куни у, касаллик борлигига шубҳа йўқ, бироқ буни сиёсий заҳарланиш дея ҳисобламайи, дея ёзди.
Кеча Атаеванинг позицияси янада катта ўзгаришга учради – энди унинг Ассоциацияси ўз позициясини қайта кўриб чиқишга, агар заҳарланиш версияси тасдиқланса ҳатто Эшонқулованинг даволанишига ёрдам кўрсатиши мумкин.

Ҳаётдан узилган 

Тошкентлик фаоллардан бири, Атаеванинг сўнгги баёнотини ўқиб, “у Ўзбекистондаги ҳақиқий ҳаётдан мутлақо узилган” деди.
Бироқ уни, қандай ва нима сабабдан мамлакат ичида на инсон ҳуқуқлари ва на сиёсий фаолият билан шуғулланмаган одам, 2000 йил Ўзбкистондан кетиб, 2005 йилга қадар Ислом Каримов режими мухолифлари қаторида бўлмасдан келган одам, диктаторлик режими ичкарисида қолаётган одамларга ҳукм чиқариши ва таҳқиромуз баҳо бериши мумкин, деган савол ўйлантиради.
Мустақил Ўзбекистон тарихида ҳали бу қадар фаол ҳуқуқ ҳимоя ёки сиёсий ҳаракат режимнинг қаршилигига дуч келган ҳолат бўлмаган – одамларни қўрқитишади, калтаклашади, ўғирлашади, муҳожирликка мажбур қилишади, қамашади ва қийнашади, баъзан ўлгунча.
Малохат Эшанқулованинг фаолияти ҳукуматнинг жиддий ғазабини қўзғади, уни бир неча бор ҳибсга олишди, номаълум квартираларга қамаб қўйишди, 2013 йилнинг декабрида эса қабристон ўртасига олиб келиб ташлаб кетишди.
Бироқ кутилмаган тарзда, Надежда Атаева, Ўзбекистондаги сиёсий реалликни четга улоқтириб, ўз субъектив фикридан келиб чиқиб инсон ҳуқуқидан ҳазар қилароқ, бироқ ўз фикрига бирор далил келтирмай уни ёлғончиликда айблайди, бу ҳам етмай, у ҳақда эшитиш “жонига теккани”ни айтади.

Uznews.net