Ўзбекистон иқтисоди батамом ўтириб қолган. Нима қиларини билмай бош қашлаб қолган амалдаги ҳукумат вазиятдан чиқиб кетиш умидида кейинги пайтларда пенсионерларнинг ҳамёнига ҳам кўз олайтирмоқда.
Пенсия таъминоти масалалари Ижтимоий таъминот вазирлиги қўлидан кетиб, Молия вазирлиги тасарруфига ўтгандан буён пенсия олувчиларнинг нафақаси кунда тафтиш қилингани-қилинган.
– Мен 1945 йилда Қозоғистон Республикасининг Чимкет вилоятида туғилганман. 1983 йилда Ўзбекистонга турмушга чиқдим. Ўшандан буён Тошкентда истиқомат қиламан. Узоқ йиллар савдо системасида ишлаганман.
2001 йилда кексалик нафақасига чиққанман, – дейди Тошкент шаҳар, Олмазор тумани, Қора Қамиш 2/5 даҳаси, 17-уй, 20-хонадонда истиқомат қилувчи нафақахўр Раҳима Рустамова, – Даставвал, 28 минг сўм пенсия пули олардим. Президентнинг қарорига мувофиқ, кейинги йилларда нафақа миқдори ошиб борди. Охирги пайтларда 321 минг сўм пенсия оладиган бўлгандим.Лекин, 2012 йилнинг октябрь ойида негадир қўлимга 72 минг сўм пенсия пули тегди. “Нега бундай бўлди?”, деб Олмазор туман ижтимоий таъминот бўлимига боргандим, у ерда Муяссар деган ходима “Сизнинг меҳнат стажингиз кам, етмайди. Шунга қарамасдан сизга ноқонуний тарзда катта миқдорда пенсия пули тайинланган. Тафтиш натижасида 8 ярим миллон сўм қарздорлигингиз аниқланган. Қонунга мувофиқ пенсия пулингиз қисқартирилган. Қисқартирилган нафақа пулингиздан қарзингиз эвазига 50 фоизи автоматик тарзда ушлаб қолинмоқда. Қўлингизга тегадигани эса шу – 72 минг сўмни ташкил қилади” деди ўта совуққонлик билан.
Дод-фарёд қилиб Олмазор туман ижтимоий таъминот бўлими бошлиғининг олдига ҳам кўмак сўраб кирдим, фойдаси бўлмади. “Нуқул иш стажингиз кам, сизга ноқонуний тарзда катта миқдорда нафақа пули тайинланган”, дейишдан нарига ўтишолмайди. “Чимкентда ҳам ишлаганман, ўша ердан иш стажларим ҳақида маълумотнома келтирайми”, десам, “Йўқ, Чимкент Ҳамдўстлик мамлакатлари қаторига киради, Чимкентда ишлаган йилларингиз Ўзбекистондаги иш стажингизга қўшилмайди”, деб рад этишди.
Октябрь, ноябрь, декабрь ойларида бор йўғи 72 минг сўмгина нафақа ҳисобига яшашимга тўғри келди. Биласиз, Ўзбекистонда, жумладан, шаҳарда – пойтахтда бу маблағ эвазига кун кўриш ниҳоятда мушкул. Менга берилаётган пенсия пули “дом”имнинг мажбурий тўловларини ҳам қопламаяпти, ҳатто. Шу сабабли, пенсия пулим миқдорини ошириш илинжида, архивларни кўтариб, қаерлардадир қолиб кетган яна 9 йиллик иш стажим тўғрисида маълумотнома келтириб, Ижтимоий таъминот бўлимига тақдим қилдим. Айтишларича, жами 22 йиллик иш стажига эга эмишман…. Эсимни танибманки, ишлайман. Қанақасига 22 йиллик стажим бўлиши мумкин? Ўзим ҳам тушунмайман.
Тақдим этган маълумотномам ҳисобига нафақа пулимга оз бўлса-да қўшилди. Мана, кейинги 2 ой давомида 108 минг сўм нафақа олмоқдаман. Аммо, бу пулга ҳам яшаш оғирлик қилади-да. Айтишларича, пенсия пулимдан 5 йил давомида давлатга қарз тўлармишман. Мажбурий тарзда ҳар ой 50 фоизи ушлаб қолинаркан.
Қачон бўйнимга юклатилган 8 ярим миллон сўмлик қарзим ёпилади-ю, қачон қарздан қутиламан, қачон қўлим пул кўради? Ўзи яна 5 йил умр кўраманми, йўқми, номаълум. Бу азоблар қачонгача давом этиши мумкин? Яшашдан қийналиб кетдим.
Яна Олмазор туман ижтимоий таъминот бўлимига бордим: “Сизлар мени бекордан-бекорга қарздор қилиб қўйгансизлар. Сизларни судга бераман. Президентга устингиздан арз қиламан!” десам, ўша Муяссар деган ходима “Нотўғри тайинланган пенсия пулларини қисқартириш ва йиллар давомида ноқонуний тарзда тўланган нафақаларни қайтариб олиш ҳақида президентингизнинг ўзи бизга кўрсатма берган! Қаерга борсангиз, бораверинг! Янаям шунча йил давлатдан ғайриқонуний тарзда пул олиб юрганингиз учун сизни судга бермаганимизга шукур қилинг!” дея дағдаға қилди. Нима қилишга ҳам ҳайронман. Президентга, прокуратурага арз қилсам, бирор наф чиқармикин, ё ўзимни маҳкамага тортишармикин?”, деганча ўйга толади Раҳима Устемовна.
Айтмоқчи бўлганимиз, бу ҳукуматда ўтирганлар ҳам анойи одамлар эмас, жа-ааа, онасининг сутини ангишвонада пишириб ичган кимсалар хилидан бўлишаркан-да-а, пухта, пишиқ! Йўқса, кексариб, қўлидан иш келмай, “кераксиз матоҳ”дек бўлиб қолган қариялар ҳисобига давлат хазинасини тўлдириш кимнинг ҳам ҳаёлига келибди дейсиз!
Замон қалтис. Бундай вазиятда ёшларни норози қилиб, уларга тегиб, зуғум ўтказиб бўлмайди. Не бўлсаям, бошларини силаб туриш зарур. Акс ҳолда, Худо кўрсатмасин, оёққа қалқиб кетишлари мумкин-а!
Энди-иии, ҳукуматга “кераксиз матоҳ”дек кўринган бу қариялар бошқа гап – анордек сиқиб сувини ичишса ҳам бўлаверади. Қўлларидан давлат тўнтариши келармиди? Бир оёқлари тўрда, бир оёқлари гўрда бўлиб қолган бу қартайганлар нарози бўлганда қаерга ҳам боришарди? Гўрга боришади-да норозиликларини ортмоқлаб!
Қолаверса, улар Каримов ҳукуматининг равнақи учун бир томчи тер тўкиб қўйибдимики талаб қилса?” Қанча иш кўрсатган бўлса, собиқ СССР даврида қўрсатган, собиқ империя равнақи учун хизмат қилган! Шундай экан, Каримов жаноблари бу қарияларга отнинг калласидек тавон тўлаб эсини ебдими?! Нонини туя қилади-да, албатта!
Ана ақлу, ана фаросат! Ана зеҳну, ана сиёсат! Қойилмисиз?! Каримовнинг пихини ёрган сиёсатчи, устамон иқтисодчи эканлигига энди тан бердингизми?! Сиз ҳам юрибсиз-да ҳавойи хаёлларингизнинг этагига осилии-иииб!
Мамлакат миқиёсида неча нафар пенсионер бор ўзи? Аттанг, ҳисобини билмас эканман-да! Йўқса, нафақахўрлар сонини чўтга солардим: 8 ярим миллон сўмга кўпайтирардим. Қарабсизки, Каримов ҳукуматининг ҳамёнига тушаётган тушум – маблағнинг миқдори аниқ бўларди-қоларди! Неча миллиард бўларкин? Шу билан ҳукуматнинг ҳамёни қаппайиб, мамлакат бой бўлиб қоларса кошки эди денг!….
Орзигул ХУДОЁРОВА
“Бирдамлик” Халқ Демократик Ҳаракати
Ўзбекистон бўлими фаоли