Умуман олганда Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси раҳбарияти, қаллобликда уларда қолишмаслик учун ким ўзарга от сураётган “Yoshlar” телерадиоканалининг сохтакор бошлиқ ва бошлиқчаларининг кирдикорлари хусусида хабар, мақола ёзиб, қимматли вақтимни ҳавога совурмасликка ўзимча қарор қилиб қўйгандим. Боисиким, “Yoshlar” телерадиоканалининг такаббур ўғрибошиси Хайрулла Нуриддиновнинг таъбири билан айтганда “Токи бу мамлакат бош вазири Шавкат Миромоновичнинг амал курсиси қимирламас экан, Америқонинг торнадоси кўтарилган тақдирда ҳам, ЎзМТРК ва “Yoshlar” нинг бошлиқларига бало ҳам урмайди”, дея барчасига қўл силтаб қўя қолгандим.
Аммо, мана, 15 кундирки, “Yoshlar” телерадиоканалида фаолият юритаётган 3-4 та ҳамкасбим қўнғироқ қилавериб ҳол-жонимга қўймайди.
Уларнинг иддаосига кўра, “Хайрулла яна қутириб кетган. Босар-тусарини билмай қолган. ЎзМТРК раиси Алишер Хаджаев билан ўзоро жиноий тил биирктириб, ТВ маблағини ўмариш билан бир қаторда, ҳақиқий заҳматкаш журналистлар бир четта қолиб, Ҳукумат томонидан берилаётган унвонларни сотиш, пуллаш билан овора” эмиш.
– Шунақа гапларни қўйсангларчи, бунинг учун аниқ исбот керак. Қуруқ сўз билан иш битмайди, – дедим ҳафсаласизлик билан.
– Сизга қанақа исбот керак. Далили мана, бизда-да, – деди ҳамкасбларимдан бир (келинг, шартли равишда уни Муҳаббат деб атай қолайлик. Ходимларнинг исм-шарифларни ошкор қилишликнинг умуман имкони йўқ. Акс ҳолда Ўзбекистонда ишсизлар сони яна биттага кўпайиш эҳтимоли бор!) сирли шивирлаб.
– Қулоғим сизда, – дедим қизиқсиниб.
– Аслида бу гапларни “Yoshlar” телерадиоканалининг “Ҳарбий-ватанпарварлик тарбияси дастурлари” бош муҳарририятидаги журналистлар ошкор қилиши керак эди. Аммо улар биздан-да қуёнюрак. Чекка-чеккада шивир-шивир қилишдан нарига ўтишолмайди. Гап шундаки, Хайрулла Нуриддинов бу таҳририятга ўрта мактабда таҳсил олган Элмира Мамажонова деган рижессёрни бош муҳаррир қилиб қўйган эди. Ўзбек тилининг имкониятларини умуман тушунмайдиган русийзабон бу ходим раҳбар бўлиши биланоқ “Маънавият” студиясидаги ўз “одамлари”ни ёппасига “Ҳарбий-ватанпарварлик тарбияси дастурлари” бош муҳарририятига “сафарбар” қилди. Одина Каримова Э. Мамажонованинг ўз таҳририятига жалб қилган ана шундай ходамлардан бири эди. Одина, асосан, рижессёр Э. Мамажонова билан ҳамкорликда солиқ, божхона ходимларининг фаолиятини реклама қиладиган пуллик, яъни “коммерческый” кўрсатувларни тайёрлаб келарди. Онда-сонда чекиш, ичиш каби одатларнинг зарари, гиёҳвандлик балосининг офати хусусида ҳам чиқишлар қилиб турганини биламиз. Асосийси, Одинахон “Ҳарбий-ватанпарварлик тарбияси дастурлари” бош муҳарририятига яқингинада келиб қўшилган журналистлардан бири.
Энг қизиғи, журналистика соҳасида “Олтин қалам” VII Миллий мукофот учун халқаро танлов эълон қилинганида, Одина Каримовани ғолиблик курсисида кўришни истаган директор Хайрулла Нуриддинов кўзбўямачиликка қўл урган экан. Яъни, Танлов ҳайъатига Одина Каримованинг ўз кўрсатувларини эмас, аксинча, “Ҳарбий-ватанпарварлик тарбияси дастурлари” бош муҳарририятининг катта муҳаррири Ҳулкар Туравеанинг қатор йиллардан буён тайёрлаб келаётган “Ватанпарвар” деб номланган кўрсатувидан бир нечтаси айнан Одинахоннинг номидан тақдим этишган. Ҳулкар Тўраеванинг муаллифлик кўрсатувига ЎзМТРК раҳбарларининг, Нуриддиновнинг истак-ҳоҳиши билан Одинахон Каримова тайёрга айёр чиқиб қолибди. Нега айнан “Ватанпарвар” кўрсатуви дерсиз? Негаки, бунга афтидан, Ҳарбий-ватанпарварлик мавзусида қалам тебратадиган, кўрсатув, эшиттириш тайёрлайдиган журналистлар орасида аёл кишиларнинг камёблиги сабаб бўлган бўлса керак.
3 май куни ғалвирни сувдан кўтариш фурсати келди. Қарабсизки, Одина Каримова “Олтин қалам” VII Миллий мукофот учун ўтказилган халқаро танловининг “Ҳарбий –ватанпарварлик мавзусидаги энг яхши матреал учун” йўналиши бўйича рағбатлантирувчи мукофотни қўлга киритиб ўтирибди-да. Бунисига нима дейсиз, – дейди Муҳаббат куйиниб.
– Директор Хайрулла Нуриддиновда виждон бўлмасаям, Одинада бор экан. Ҳулкар Тўраеванинг меҳнатлари, муаллифлик кўрсатувлари эвазига танловда ғолиб бўлганлиги учун уятди қолди. Ер ёрилмади-ю, ерга кирмади. Ўз қилмишидан азборойи ҳижолат бўлганидан, мана, 13 кундирки, ҳатто ишга ҳам келмай қўйди. Миш-мишларга қараганда, Одина “Ҳулкар опанинг қўзига қандай қарайман” деб, ишга чиқишга ҳам юраги бетламай ўтирганмиш, – гап қўшди Рихсибону. ( бу шартли исм – мабодо шундай исм-шарифли ходим бўлса, раҳбарият томонидан зуғум бўлмаслигига, ишсиз қолмаслигига умид қиламиз).
Суҳбатдошларимнинг сўзлари мени ҳайратга солган эмас. Ажабланмадим ҳам. Негаки, “Олтин қалам” деган “танлов-танлов” ўйинини журналистика соҳасининг соҳиблари тўрт танга топиш, тирикчилик қилиш илинжида ўйлаб топишган. «O’zbekiston» телеканали муҳаррири Мастура Пармонова ўтган йилги “Олтин қалам” танловининг ғолибларидан бири деб эълон қилинган кунидаёқ мен бунга амин бўлганман. Ваҳоланки, Мастура пармонованинг кимлигини, нимага қодирлигини, эҳтимол, ўзгалар билмас, аммо ТВ ходимлари жуда яхши билишади. Шу нуқтаи назарда, “Олтин қалам” таъсисчилари, танлов ҳайъати бу билан ўзларини, нафсларини алдашлари мумкиндир, бироқ, ойни этак билан ёпиб бўлмаганидек, асл ҳақиқатни одамлардан беркитиб бўлмайди. Бир сўз билан айтганда, “Олтин қалам” ни ТАНЛОВ эмас, “ТИЛАНЧИЛИК”, “ТАЛОНЧИЛИК”, “ТАЪМА ОРҚАЛИ СОҚҚА ТЎПЛАШ” йўлидаги ТАНЛОВ десак, ҳақиқатга яқинроқ бўлади. “Тўпла-тўпла, тала-тала” қилиш орқали “Олтин қалам” ҳайъати аъзолари йил сайин ўзларини обрусизлантириш билан овора.
“Yoshlar” телерадиоканалининг сохтакорлик масаласига келадиган бўлсак, Ҳулкар Тўраеванинг меҳнатлари маҳсулини ўз мансаб ваколати кўмагида куч ишлатиш йўли билан юлиб олиб, Одина Каримовага эҳсон қилиш каби қабихлик Хайрулла Боқижоновичга тарки одат. Айтиш мумкинки, бу каби кўзбўямачиликлар Нуриддиновнинг энг кичик, энг майда кирдикорларидан атиги биттагинаси, холос. Ваҳолонки, ЎзМТРК тизимида, хусусан, “Yoshlar” телерадиоканалинида шу қадар кўз кўриб, қулоқ эшитмаган, эшитгудек бўлсангиз, беихтиёр ёқа тутадиган воқеалар, ҳодисотлар бисёрки, айтиб адо қилишликнинг имкони йўқ.
Бир сўз билан айтганда, раис А. Хаджаев ва Х. Нуриддиновлар ЎзМТРКни тамомила ўз таморқасига айлантириб бўлишган. Айни дамда таъма ва пора эвазига кўрсатув тайёрлаш ва эфирга узатиш, рекламалардан устамонлик билан фойда кўриш, санъаткорларни шилиш орқали, ўз бад нафсларини қондириш илинжида бунёд этган боғларидан ҳосил йиғиб-териб олиш билан овора. Зеро, бу амалдорчалар “Ҳар ошиққа беш кун давр” деган иборанинг мазмун-моҳиятини жуда яхши биладилар. Шу сабаб ҳам бериб қўйилган имкониятдан ўпқон нафсларини қондириш, ҳамёнларини қаппайтириш илинжида шошиб қолишган. Йўқса, “Олтин қалам” Халқаро танловининг совриндори Ҳулкар Тўраева бўлди нима-ю, қўлбола ясалган Одина Каримова “қахрамон” бўлди нима? Уларнинг ҳар иккаласи ҳам ЎзМТРК журналистлари эмасми? Зўр бериб “қахрамон”нинг исм-шарифини ўзгартириш кимга ва нимага керак? Ҳарҳолда, Одинахон икки раҳбардан бирига жазман бўлганлиги учун эмас. Буни ТВдаги барча ходимлар жуда яхши билишади. Бас шундай экан, Ҳулкар Тўраеванинг оғзидаги ошини Одинага олиб беришнинг боиси не? Бундан ким манфаатдор? Қай даражада манфаатдор? Шу йўл билан ЎзМТРК ходимларининг руҳларини синдириш кимга, нимага керак? Бу каби қатор саволларга жавоб топишнинг аллақачонлар фурсати етган. Прокуратура деб аталмиш қонун идораси ходимлари эса амалий ишга ўтиш ўрнига, “еган оғиз уялар” қабилида иш тутиб, елка қисиб ўтиришибди, чамаси. Акс ҳолда Алишер Хаджаев, Хайрулла Нуриддиновлар бу қадар ўзлари хон, кўланкалари майдон бўлмаган, қинғир ишларга қўл урмаган бўлишарди…. Менимча шундай. Сизнингчачи? Нима дедингиз?
Холисхон ҲАҚБЕРДИЕВА