Cамандар
«Янги дунё» веб–сайтида ўзини «Ўзбекистонлик» деб атаган муаллифнинг «Йўқликдан қурилган таянч» номли мақоласини ўқиганимдан сўнг менда ўз фикрларимни айтиш фикри туғилди. Агарки, «мен–демократман, мен сиёсатнинг устасиман» деган одамларнинг хулқидаги биринчи одат ўзгалар фикрига ҳурмат билан қараш ва толерантлик бўлиши керак экан , менинг фикрларимни ҳам ўқийдиган одамлар топилади деган умиддаман.
Баъзиларнинг кўнглини қолдирмаслик учун, аввалдан айтишим керакки, мен макола муаллифи фикрларига деярли қўшиламан ва ўз ёзганларимда унинг гапларини мантиқан давом эттираман, холос.
Миллат хакида.
Муаллифнинг фикрлари тугри. Миллатнинг гурури ёки уйлашига умид килиш -самарасиз иш. Факатгана миллат хиссиётларини жунбушга келтиришга комплекс уриниш ва ёки иккинчи йул миллат кунглига узок йиллар давомида илм, хакикат уругларини экиш йули билан уни оёкка куйиш мумкин. Хозир Узбекистондаги таълим системаси одамларда дунёни калейдоскопик куриш услубини яратишга каратилган. Калейдоскоп нималигини айтиш шарт эмас. Унда яхлит тасвир йук. Мактабга борган укувчига биринчи соатда физикадан, иккинчисида лирикадан, учунчисида узокка югуриш илмидан таълим берилади, оламни таниш максадида масжидга борганлар кувлаб чикарилади, камдан кам одамлар болаларига хаёт илмидан дарс беради. Факатгина ута мулохазали одамларгина болаларига дунёнинг яхлит нарсалиги, у аник конунлар асосида яратилганлиги ва яшаши, фикрлаш, узини одам сифатида хурмат килиш ва бу хурматни атрофдагилардан хам талаб килиш, куркмаслик ва асабийлашмаслик каби мозаик (бир-бирини туллдириб, яхлит тасвир ясовчи) илмларни беришлари мумкин. Узбекнинг саънати, адабиётидан тортиб, маколларига кадар одамда куллик, камтарлик , сабр ва эшакдай ишласагина бахт топиши мумкинлиги хакидаги дунёкарашни шакллантиради. Булар узгартирилганидагина Узбекистонга кимлардир хохлаётган демократия шаббодалари келиши мумкин. Тахт даъвоси бор мухолифатчи учун алббатта биринчи йул маъкул.
Мухолифат хакида.
Узбек мухолифати ниятини ёмон деб булмайди. Бу йулга кирган инсонларнинг аксарияти элнинг куп кисми курмайдиган нарсаларни куради, куплар хис этмайдиган нарсаларни этади. Уларнинг аксарияти бошидан кийинчиликларни кечирган ва зулмга сабри йук, нафрати бор. Унинг яхши сифатлари шу билан тугади.
Юкоридаги маколага ёзилган изохлардан бирида узбекистондаги тузум «бетон девор» ва «ёнаётган олов» га ухшатилади. Лекин узокларда юриб, олам кузида адолатпарварлар булиб, кукрак кераётган одамлар йигилиб (алохида-алохида эмас), качондир бошини бу бетонга урмас экан,бетон йикилишини кутиб утиришар экан, улардаги узун-узун тиллардан нима фойда? Сиз одамнинг бошидаги ва тилларидаги «бозор» хакида эшитганмисиз? Мухолифатчиман деганларнинг купларида бу бозор жуда кенгайиб кетган. Яъниким, бу бошларда осойишталик йук. Осойишталик келмаган бошга яхши фикр келмайди, чунки тарихни ковлаётган акллар ростдан хам уша одамнинг узининг катта душмани, холос. Акл- одамнинг душмани, «акллилик балоси» -одамнинг хасталиги. Фикрлардан хиссиётлар, хиссиётлардан харакат, харакатдан эса натижалар яралади. Бир узбек мухолифатчисининг назарида иккинчиси албатта «хато килаяпти» ёки «нотугри гапираяпти». Нимага бир муаммонинг каршисидаги одамлар бир-бирларини суймайди? Бунинг сабаблари куйидагича:
А) Асосан чет элларда яшаётган ватанпарварларнинг бошидаги юкоридаги айтилган «бозор». Бу бозорининг расталаридан ватан , кадрдонлар согинчидан тортиб, уша ерлик ахолига нафрат, хаётдан миннатдор булмаслик хисси, укилган адабиётлар, мухолифат сайтларидан олинган саноксиз ахборот вирусларига кадар топасиз.
Б) Мухолифатнинг бошидаман деганлардаги улим куркуви. Бу эртага касалликдан улиш куркуви эмас. Бу хинд файласуфи Ошо Раджиниш айтганидек, «ниятларга етмасдан утиб кетиш» куркувидир. Катталар дилидаги азоб ёшларга кучган. Катталар дилидаги куркув хисси ёшларга томир отиб борган, катталар миясидаги калава ёшлар миясига чувалашиб кетган. Ва айнан шу сабаблигина, ««Бирлик» тирик, «Эрк» тугади, «Бирдамлик» хеч нарсага ярамайди» каби фикрлар янграб туради.
В) Мухолифат таянадиган ягона концепция йук. Куръон- буюк рахнамо, лекин дин баъзиларга ёкмайди. Бу концепцияни ёктирмайдиганларнинг эса нафакат концепцияси, балки оламни бошкариб турган КУДРАТ , конун ва коидалар хакида тушунчаси хам йук.
Г) Мухолифатчиларга «ажрат ва хукмронлик кил» хамда «севганидан кура курккани вафолирокдир» акидалари остида харакатланадиган МХХ ва бошка ташкилотлар таъсири.
Хеч ким узини тириклигини курсатиш учун улиб кетган тарихни хар куни ковлашга хакли эмас, чунки ундан жасад колган, холос. Жасаддан жасад захри чикади ва бугунгиларни захарлайди. Кечаги кун йук. Хеч ким хеч кимнинг хатосини курсатиши, хеч ким меники тугри дейиши мумкин эмас. Чунки, харакатланадиган томон, максадлар ва мантик ноаник экан хеч ким хато килаётгани йук. Умуман олганда хам хеч ким, хеч качон хато килмайди. Балки, урнимасдир. Лекин мана бу сатрлар хеч кимга зарар килмаса керак:
«Кизик гап: Куплар «одамзод хато килишга мойил»,- деб айтадилар. Буни хаттоки умум тан олган хакикат даражаси кутаришган. Ундай эмас. Хеч бир одамнинг муммоларни хал этадиган, уни одам килиб килиб турган акли мутлако адашиши мумкин эмас. Аклнинг адаша олиш хукуки йук. Одам аклининг хисоб–китоб килувчи, хулосалар ясовчи кобилияти хеч качон уялтирмайди. Ташкаридан караганда, бир одамни куриб, бу одам хато килаяпти дейишлари мумкин. Лекин бу –кузатувчининг, шу гапни гапираётган одамнинг хатоси. Хар кандай инсон, у ким булишидан катъий назар уз хаётий хулосаларини хаёти давомида кабул килиб олган ва узида жамлаган ахборотлари асосида ясайди, холос. Акл «козонда борларидан энг тугрисини чумичга чикариб, беради.»
Л. Рон Хаббард.
Айнан буган мухолифат килиши керак булган иш бу- киска муддатга бир-бировига нафрат сочишни тухтатиши ва 20 йил давомида маглуб булиб келганини тан олишидир. Куп вактларда чираниш ишни факатгина оркага судрайди ва расвосини чикаради, холос. Куп вактларда эса капитуляция, таслим булганликни тан олиш инсон онгига осойишталик ва унинг ортидан галабаларни олиб келади. Галабани сиз кучингиз билан килолмайсиз. Сиз галабани факатгина миннатдорчилик хисси билан кулга киритасиз. Осойишталик, хаётдан миннатдорлик, Яратганга шукр, юракдаги эл фаровонлиги иштиёги ва кейинги амалий харакатлар мухолифатга хам Хакнинг ёрдамини олиб келишга сабаб булади, деб уйлайман.
Баходир Чориев хакида.
Аввалдан айтишиим керак, у менинг бошлигим эмас. Мен ундан пул олмаганман. У билан учрашиб, куришмаганман. «Узбекистонлик» исмли одамнинг «Йукликдан курилган таянч» маколасига изохлардан бирида «Баходир Чориев тракторчилиги, тракторчи хеч качон Президент булмаслиги керак» кабилидаги фикрлар билдирилганлиги учунгина шу фикрларимни ёздим. Нима, ростдан хам тракторчи Президент булиши мумкин эмасми? Бунга бирор демократик, конуний ёки диний монелик борми? Сиз одамлар уз феъл-атворларига кура кунгил кузи куриб билан яшайдиган (покдамон) одамлар, факатгина меники тугри дейдиган, хамма нарсани топтаб утишга интиладиган демонлар, оддий инсонлар, хайвонсифатлар ва хайвондан паст одамларга булинишини биласиз. Мисол учун эшак героин нималигини билмайди, лекин наркоман отасини улдириб.пулини олиб,огу сотиб олади. Демак бу гиёхванд хайвондан паст атворлидир. Шундан келиб чикиб, юрт бошкариш учун ким купрок хакли деган савол тугилади: хайвонсифат юристми, демон иктисодчими ёки инсон табиатли куркмас тракторчими? Инсонтабиатли юристлар эса анконинг урурги булса. Балки, ростдан хам юраги бутун Б. Чориевни куллаш энг тугри ишдир. Балки унга кимлардир кумак булса, хакикатдан элни кутаришга муаффак булар.
Бу менинг фикрларим, холос. Мен узбеклар бирлашишини, уз юртида бахтли яшашини истайман. Бирлашайлик. Ватанда бодомлар жур булиб, гуллашга тараддудда. Асаларилар жур булиб уйгоняпти. Жур булайлик!
www.yangidunyo.com