Менинг исми Исмат, Қирғизистоннинг Ўш шаҳриданман. Ёшим 21 да. Қарийб 2 йилдан бери Москвадаги ресторанларнинг бирида юк ташувчи бўлиб ишлайман:
Қирғизистонда ўртача ойлик маоши 50 АҚШ доллари атрофида. Бу ерда бир ойлик иш ҳақингиз 10.000 рубль. Биз бу ерга пул топиш учун келганмиз, албатта. Чунки ўзимизда яхши пул топишнинг иложи йўқ. Бу ерда ҳамма менга яхши муносабатда бўлади, таниш бўлиб қолганмиз, ейиш-ичишим текин. Лекин ижара ўзимиздан. Гапнинг очиғини айтадиган бўлсам, уч хонали квартирада 12 киши яшаймиз. Агар ота-онамга пул керак бўлиб қолса, маошимни уйга жўнатаман. Агар уларга керак бўлмаса, йиғаман.
Россияда ишлаш учун бир йиллик расмий рухсатномам бор. Тугаса, уйга қайтиб кетаман. Россияда ишга жойлашиб олсангиз, яшаш қийин эмас. Ҳужжатларингиз тўғри бўлса, ҳеч бир муаммо бўлмайди. Қайси туманда яшасангиз, ўша туман Муҳожирлик хизматига ҳужжатларингизни топширасиз, 20-25 кундан кейин ишлаш учун рухсатнома оласиз. Кейин ишга борсангиз, сизга қанақадир билдиришнома беришади. Уни олиб Солиқ идорасига борасиз. Агар ҳаммасини тартиб-қоида асосида қилсангиз, пора талаб қилишмайди.
Аҳоли ҳам яхши, ҳеч бири сизга қичқирмайди, ҳаммаси ҳурмат қилишади. Тақирбошлар ҳақида ҳеч нарса эшитмаганман ёки бирортасига дуч келмаганман. Йўқ, бу ерда учрашиб юрган қизим йўқ. Мен мусулмонман. Ота-онам битта қизни топиб, кўрсатишса, ўшанга уйланаман.
Менинг исмим Рая, Қирғизистонданман. Учта фарзандим бор, ўзим ва турмуш ўртоғим билан қўшиб ҳисоблаганда оилада беш жонмиз. 15 йил хўжалик ишларида ишлаганман:
Оиламиз катта бўлгани учун ҳаёт кечириш осон эмасди. Турмуш ўртоғим билан маслаҳатлашиб, гапни бир жойга қўйдик ва мен ишлаб пул топгани Москвага кетдим. Аввалроқ опам кетганлари учун менга унча қийин бўлгани йўқ. Опам мени чақириб, Моквада ишга жойлаштириб қўйдилар. Ўтган йили май ойи бошларида келганман. Болаларимни, оиламни соғинаман. Лекин чидашимга тўғри келади. Эримнинг иши бор, ҳайдовчилик қилади. Бундан ташқари, мен бу ерда бўлганим учун болаларга, рўзғорга қарайди.
Болаларимнинг яхши жойларда билим олишлари, ўқимишли бўлишларини жуда ҳам истайман. Бироқ қуруқ гап оғиз йиртади. Бунинг учун ҳам пул керак. Шунинг учун бу ерда ишлаяпман. Фаррошлик қиламан. Гоҳида осон, гоҳида қийин бўлади. Лекин жамоамиз яхши, мени ҳурмат қилишади. Ҳафта бўйи ишлайман. Дам олмоқчи бўлсам, маъмуримиздан сўрайман, беради, йўқ демайди.
Бу ерда опам билан, ватандошларимиз билан учрашиб турамиз. Ҳар ой маошимни олишимиз билан 250-300 долларини уйга жўнатиб юбораман. Албатта, бу кўп эмас. Лекин ҳарна… Маошимни оширишса, қанийди, қандай яхши бўларди. Бошқаларни билмадиму менинг учта болам бўлса, шунинг учун ҳам бу маош озлик қилади. Бошқа ишлар ҳам бор. Бироқ ўз иш жойимга кўникиб қолганим учун ҳеч кўнглим бўлмайди. Агар Россия фуқароси бўлсангиз, яхши иш топиш муаммо эмас. Аммо биз МДҲ давлатларидан бўлганимиз учун яхши иш топиш имкониятларимиз чекланган