“Бирдамлик” ҳаракати фаоли Анварбек
Эътибор бераган киши пайқаши мумкинки, ҳозирги кунда юртимиздаги барча тикувчи чеварлар аёллар ва эркаклар учун чиройли кўйлаклар тикишаётганда албатта Хитойда ишлаб чиқарилаган 40- номерли тикувчилик ип-калавасидан фойдаланишади. Сабаб ушбу ип-калава маҳаллий ип-калавалардан бир неча баробар сифатлироқдар. Собиқ Совет давлати қулашидан олдин тикувчи чеварлар Екатеринбургда ишлаб чиқариладиган 40-номерли тикув ип-калавасидан фойдаланишар эди. СССР қулаши ортидан мустақил бўлган Ўзбекистон аҳолисига ўша Екатеринбургда ишлаб чиқарилган сифатли ип-калавалар етиб келиши қийинлашди ва ушбу сифатли ип-калавалар ўрнини Хитойда ишлаб чиқарилаётган, усти ялтироқ целлофан билан қопланган калава иплар эгаллади.
Маҳаллий амалдорлар бу соҳа ўта ҳам даромадли эканлигини билишиб, Ўзбекистонинг ўзида ҳам калава-ип ишлаб чиқаришни йўлга қўйишмоқчи бўлишди ва Россиядан керакли жиҳозларни олиб келишди. Энди ҳал этилиши керак бўлган навбатдаги муаммо шундан иборат эдики, керакли ҳудудни аниқлаб жиҳозоларни ўрнатиш ва қисқа қилиб айтганда калава-ип ишлаб чиқаришга ихтисослашган цехлар мажмуаси қуриш керак эди. Ишсизлик ўта ҳам юқори бўлгани ва яқин орада ижтимоий портилаш хавфи юзага келиши эҳтимоли юқори бўлгани учун цех 2000-йил Хоразм вилоятининг Ҳазорасп туманига қурилди ва “Ҳазорасп-текстил” масъулияти чекланган жамият, -деб номлана бошланди.
Ўз туманларида калава-ип ишлаб чиқаришга ихтисослаган цех қурилганидан беҳад шодланган ҳазораспликларнинг қувончи узоққа чўзилмади ва ушбу масъулияти чекланган жамият томонидан чиқарилаётган калава-иплар талабга жавоб бермайдиган даражада сифатсиз бўлгани учун сотилмасдан дўкон расталарида қолиб кета бошлади. Маҳсулотнинг сотилишига умид қилган ва корхонанинг фойда кўришидан манфаатдор бўлган амалдорлар ишлаб чиқарилаётган калава-ипларни четга экспорт қилиш ҳақида ўйлашди. Лекин биринчи уринишдаёқ маълум бўлдики, Ўзбекистон ичкарисида сотиб олишга яроқсиз, -деб қаралаётган маҳсулотни ўзга давлатларга экспорт қилишга уриниш мантиқсизлик бўлар экан.
Шундан кейин “Ҳазорасп-текстил” қўлда тикувчи уй бекалари кўп ишлатадиган 10-номерли калава-ип ишлаб чиқара бошлади. Лекин бу янги йўналишдаги ҳаракат ҳам мувафақиятсизликка учради ва масъулияти чекланган жамият банкрот бўлди. Жамиятнинг банкрот бўлиши ортидан эса эллик нафарга яқин ишчи ходим ишсизлар сафига қўшилди. Кейинчалик маълум бўлишича корхона ишлаб чиқараётган масулотларнинг талабга жавоб бермаётганинг сабаби шунда эканки, корхонага олиб келиб ўрнатилган жиҳозлар замонавий калава-ип ишлаб чиқаришга имкон бермас экан.
“Ҳазорасп-текстил”ни қайта оёққа турғазиш ҳақида ўйлаш фақатгина орадан тўққиз йил ўтиб, яъни жорий йилда манфаатдор шахслар ёдига келди ва ушбу ой бошида “Асака” банкининг молиявий кўмагида модернизациялаш ишлари амалга оширилди. Цехлардаги эски дастгоҳлар замонавий, самарадорлиги юқори бўлган технологиялар билан алмаштирилди.
–Биз енгил саноат тўқмачилиги маҳсулотлари тайёрлаш ҳамда гилам тўқишда ишлатиладиган, жаҳон андазолари талабларига тўла жавоб берадиган ип-калава ишлаб чиқарамиз, –демоқда корхона рахбари Рихситилла Юсупов. Унинг айтишича корхона бугунги кунга келиб йилига икки минг 200 тонна маҳсулот ишлаб чиқариш қувватига эга бўлган.
Корхона қайтатдан ишга туширилганидан буён расмий ахборот агентликлари ва маҳаллий ОАВ лари ходимлар оғизларидан бол томиб “Ҳазорасп-текстил”ни мақтай бошлашди. Янгидан фаолият бошлаган корхона чиқараётган маҳсулотлар қанчалик сифатли эканлигини эса албатта вақт кўрсатади.