“Бирдамлик” ҳаракати фаоли Асилбек
Бугун негадир ортга назар ташлагим келди ва ўйланиб қолдим. Ўз она ватанимни тарк этиб кетганимга икки йилга яқинлашиб қолибди. Мажбур бўлиб чиқиб кетганидан буён юртимда икки маротаба дарахтлар гуллабди. Мен шу икки йиллик вақт мобайнида она ватаним Ўзбекистон ичкарисидан туриб кузатиш имконсиз бўлган ҳолатларнинг кўпига гувоҳ бўлдим. Масалан ўзга давлатларга иш излаб бораётган ўзбек мардикорларининг хўрланаётгани, ўзбекларни турли хил қора ишларда ишлатиб, маошларини бермасликлари ва ўзбек сўмининг бирон-бир давлатда қадр-қийматга эга эмаслиги.
Шу ўринда ҳурматли www.birdamlik.info веб-саҳифаси ўқувчилари эътиборига бундан бир неча ой муқаддам содир бўлган воқеалардан бирини ҳавола этай:
Мен тахминан ноябрь ойларининг дастлабки кунларида Қозоғистонинг олдинги пойтахти ҳисобланмиш Олма-ота шаҳрида тирикчилик қилиб юрган ўзбек мардикорларидан бири билан суҳбатлашган эдим. У ўзининг бошидан кечирганларини қуйдагича ҳикоя қилиб берди:
-Исмим Абдурашид. Мана уч йилдирки Ўзбекистонимга борганим йўқ. Боргим ҳам келмайди. Чунки иш йўқ ва тирикчилик қилиш имконсиз. Келганимга бир йил тўлганидан сўнг қозоқ аёлига уйланиб олган эдим. Эрта-индин Қозоғистон фуқаролигини олсам керак. Тўғри ўз она ватанимда ҳам оилам, икки нафар фарзандим қолган. Лекин тақдир экан уларнинг олдига боролмай қолдим. Юзим чидамайди, уларнинг олдига бориб “мен қозоғистонлик бир аёлга уйландим” – деб айтишга. Айтмасамда уларининг ўзлари билиб олишади.
Мен тушунаман, Ўзбекистонимда қолган икки нафар фарзандим ота меҳрига зор бўлиб ўсмоқда. Ҳар онда шу ҳақда ўйлар эканман виждоним қийналади. Лекин …
Ҳа, хаёт ўзи шунақанги лекин, бироқ ва аммолардан иборат экан. Бир ҳафта олдин юртимдан яна бир ватандошим иш излаб Қозоғистонга келди. Унинг айтишича Сурхондарёда ва Қашқадарёнинг айрим қишлоқларида 10 ёшдан юқори бўлган ўсмирлар ҳам қолмабди. 11 ёшдан 55 ёшгача бўлган барча эркаклар иш излаб Россия ва Қозоғистонга келишаётган эмиш.
Ўзим ҳам биламан, юртимизнинг аксарият гўшаларида бирон-бир киши оламдан ўтиб қолсаю, тазия бўлиб қоладиган бўлса 60-70 ёшга кирган чоллар хизмат қилишади. Чунки ўтра ёшдаги инсонларнинг барчаси ўз юртларидан чиқиб кетишган. Юртимизда ишсизлик шу даражадага етганки, одамлар ҳатто Тожикистонга ўтиб мардикорчилик қилишаётган экан.
Мен афсусланиш кайфияти ила гапираётган ушбу ватандошимга савол бердим:
-Айтишингизча мана қарийиб уч йилдан буён Қозоғистонда тирикчилик қилаётган экасиз. Шу давр мабойнида ҳамиша ўз хизматингиз хақини тўлиқ олдингизми? Ҳар, ҳолда сиз оддий ўзбек мардикори эмас, Қозоғистон фуқаролигини олишга ҳақли бўлган инсонсиз.
-Айтганларингиз тўғри. Мен яқин кунлар ичида Қозоғистон фуқаролигини қабул қиламан. Лекин шундай бўлсада ҳозирги кунга қадар барча маошларимни тўлиқ олганим йўқ. Дастлабки келган кунларим бир бойвачча юқори маошли иш ваъда бериб, паспортимни олиб қўйди ва саккиз ой итдек ишлатди-да сўнг… паспортимни бир неча бўлакларга бўлиб юзимга отди. Мен юртимга қайтиб бориб, янги паспорт олиш жуда ҳам машаққат эканлигини билар эдим ва табиийки Ўзбекистон фуқаролигини йўқотдим.
Мен билан суҳбатлашган ватандошим ҳозир ҳам Қозоғистонда тирикчилик қилиб юрибди. Ҳар сафар кўчаларда хору-зор бўлиб юрган бошпанасиз инсонларни кўрар эканман, шу инсон ҳам ўзбекистонлик бўлса керак, -деб ўйланиб қоламан.