Кизил иштон кийган товламачи.

Ёхуд хориж фильмларининг болаларга таъсири.

1-гурух ногирони журналист Абулфайз Баротов.

Муъжизагина шахарчанинг «Лолазор» махалласида яшовчи Сорагул тирикчиликнинг ажойиб йулини танлаган. У бахор келиши билан одамлар кир –адирлардан териб келган шифобахш гиёх –ковул утини сотиб олади-да, уни тадбиркорларга кутарасига пуллайди. Карабсизки, мумайгина даромадга эга булиб турибди-да. Шахарча атрофидаги киру-адирларда эрта бахордан барг уриб усадиган бу усимлик бозорда исмалокдан бир неча баробар киммат туради. Хабиба арзон нархда сотиб олаётган бу усимлик фармацевтика саноатида бебахо хомашё эканлигини яхши билади. Бундан ташкари уйи олдида кичкинагина ёйма бозорчаси хам бор.

Тирикчилик тузуккина утиб турарди. Кейин куз тегди шекилли, 2006 йилнинг ёз ойларига келиб, пул йукола бошлади. Коул усимлиги ёйма бозорчадан келган фойда купайиш урнига тобора озойиб борарди. Оиладаги беш фарзанднинг 4 таси киз. Улар бу ноъмакулчиликни килишмаса керак, деб уйлаган Сорагул углидан гумансирай бошлади. Угли эса, «пулингизни мен олганим йук, угри эмасман»- деди. Сорагулнинг бутунлай тинчи бузилди. Ахир, бир хафтада уч марта 3 минг сумдан 10 минг Сум пул гумдон булаётган эди-да. Хабиба мактабга бориб укитувчиларга ва шахарча профилактика нозирига бу вокеани айтди. Улар Сорагулнинг угли Акмал билан сухбатлашиб, вокеага ойдинлик киритмокчи булишди. Каёкда? Акмал мен «угри эмасман»-деб, тан олмай турарди. Пуллар эса йуколишда давом этди. Сорагул пулларни каерга канчалик пухта килиб яширмасин «Угри» пулларни топиб олиб гумдон килишдан тийилмасди.

Кейин йуколаётган пулларнинг микдори купая бошлади. 2008 йилнинг май июннинг узида Сорагул бундай хисоб-китоб килиб курса 460.000 минг сум угирланибди. Сураб-суриштиришлар, хатто калтаклашлар хам натижа бермаганидан сунг Сорагул хийла йулига утди. «Тошкентдаги тоганг билан гаплашдим,-деди углига бир куни –тогангникида яшаб, уша ерда укийсан. Сенга яхшигина иш хам топиб берадиган булди» энди айт пулни ким угирлаяпти. Агар ростини айтсанг, тогангникига юбораман.

Анча иккиланишдан сунг Акмал «ёрилди». Унинг гапидан шу нарса маълум булдики, у пулларни мактабнинг юкори синфида укиётган Зухриддин деган болага олиб бориб бераётган экан. Унинг каерда яшашини, фамилиясини хам билмаслигини хам айтган Акмал бирданига гапидан тухтаб, ранглари узгара бошлади.

Сорагул Зухриддин углини каттик куркитиб олганлигини сезиб унга далда берди:
-куркмай бор гапни айт, углим. –сен энди Тошкентда укийсан. Шундай экан хама гапни яширмай айтиб Бер. Ахир, канча пулимиздан айрилдик.

Акмал гох тутилиб, гох гапидан тухтаб бир амаллаб бор вокеани айтиб берди. Унинг гапига караганда, бир куни мактабдан кайтаётиб, йул четидаги дукондан музкаймок олиб еб утирганда, калта кизил иштон, кукрагида ката боланинг расми булган кора футболка кийган узун буйли бола кулида музкаймок унинг ёнига келиб утиради. Акмалдан исмини, унинг нечанчи синфда кейин оиласи хакида сураб-суриштиради. Узини Зухридин деб таништирган бу бола Акмалга ёкиб колганди. Шунинг учун унинг барча саволларига тулик жавоб беради. Зухримддин эса узи хакида бошка бирон нима демайди.

Улар баъзан мактабдан бирга кайтишарди. Шахарчанинг кок марказида жойлашган ката маданият саройи ёнида анчагина гаплашиб колган кунлари хам булган. Зухриддин олди-кочди хорижий кинолардаги чапдаст каллакесарлар рекетчилар хакида жушкинлар билан гапирганида Акмал унинг гапларига махлиё булиб коларди. Узини худди фильмлардаги ковбойлардек хис килган Зухриддин икки гапнинг бирида, «Хаёт уша ёкда-да, пул топишнинг минг хил йуллари бор»-деб куярди.

Улар салкам ака-укага айланишганди. Акмал ундан сир яширмасди. У онасининг савдодан канча пул топаётганли хакида мактанишдан хам тийилмади. Ака-укачиликнинг охири еса фожеага айланди. «Мехрибон ака» кутилмаганда узининг кимлигини курсатиб куйди. Кимсасиз, харобаликда йул тутаётган маданият саройининг уша овлок гушасида навбатидаги жушкин сухбатдан кейин «Ака» худди жин чалгандан узгариб, тутканоги тутгайдай бир силкиниб олди-да, Зухриддиннинг ёкасига чанг солди.

-Сенинг даданг менинг дадамдан анча пул карздор. Лекин туламаяпти. Ана шу пулни энди сен кайтарасан,-деб Акмални йикитиб, тепгилай кетди. Калласига муштлаб кузларини кукартирди. Кейин худи кинолардаги каллакесарлардек Акмални юзини юзига якинлаштирди-да, башарасига дахшатли тус бериб вишиллади:
-Мен сени улдиришим керак эди, лекин кароримни узгартирдим. Энди сен отанг учунг товон тулайсай. Гапимга яхшилаб кулок сол. Онангнинг савдодан тушган пулларни каерда туришини биласан-а. Ана уша пулларни мен айтган пайтимда олиб келиб бериб турасан. Бировга гинг деб огиз очсанг, улдираман. Менга одам улдириш чут эмас. Эртага 3 минг тайёрлаб куй.

Шундай деб кизил иштонли «Ака» юз кузлари кукариб, узи куркканидан даг-даг калтираётган Акмалнинг ёкасини бушатди. Акмал азбаройи куркиб кетганидан гапира олмас, факат розилик ишорасини килиб бошини ликиллатиб хиккилаб йигларди.

Уйда унинг ахволини куриб куркиб кетган онаси, сураб-суриштирган эди,Зухриддин, «Чукурга йикилиб тушдим» -ёлгон гапирди. Иккинчи куни тушдан сунг ёшгина нотаниш бир бола акмални сураб келди-да, уни бир четга чакириб шивирлади:

Зухриддин ака пул олиб келишимни айтди. Кутиб турибди. Тез булинг,- деб кета бошлади.
Зухриддин уни собик ишчилар таъминоти булимининг омборхонаси ёнида кутиб турарди. У ёк-бу ёкка караб куйиб пулни оларкан, энди бу ерга келиб юрмайсан анови бола борса айтган пулни бериб юбораверасан, тушундингми?» деди. Акмал калласини кимирлатиб «ха» ишорасини килди.

Салкам икки йил давомида пул йукотавериб хонавайрон булиш даражасига келган Сорагул профилактика нозирига келди. Акмал унга зухриддиннинг ташки куринишини тасвирлаб берди. Кулоклари ичкари томонга бироз кайрилган, бурну пучук, пешонасида кизил доги бор, кизил иштон, расми бор кора футболка кийган карокчи рекетчини излаб топиш муаммоси нозирнинг олдида кундаланг булиб турарди. Хозир мактаб укувчилари таътилда. Демак, шахарча кезиб хонадонларга Бирма-бир кириб чикишга тугри келади. Сорагул билан нозир шундай килишди хам. Аммо бундай киёфадаги бола шахарчада топилмади. Шахарчага карашли Кушарик кургонида хам шундай тадбирни амалга оширишди. Натижа чикмади.

Шундай кунларнинг бирида Акмал эски масжид ёнидаги крандан сув олаётган Зухриддинни куриб колди. Акмалнинг уртогларидан бири уни танир экан. Бу Зухриддин деди. У акмалнинг бу болани танийсизларми деган саволига жавоб кайтарар экан. «Олтинсой хужалигида яшовчи Шокир аканинг угли булади. Сув олиш учун шу ерга келиб туради.

«Олтинсой шахарчанинг шундоккина бикинида жойлашган бор-йуги икки оилага мулжалланган коттеж, идора ва трактор саройидан иборат ёрдамчи хужалик. Хужалик кучатчиликка ихтисослашган булиб, илгарилари юз минглаб турли хил манзарали ва мевали кучатларни етиштирарди. Хозир эса хужаликнинг номи колган холос.

Эртаси куни Сорагулнинг куёви билан участка нозири хужаликка ташриф буюришиб, Акмалга кушиб яна икки болани профилактика участкасига олиб келишди. Уч боланинг ичидан Акмал Зухриддинни курсатди. Ташки белгилари хам карокчи-рекетчининг шу бола эканлигини исботлаб турарди. Аммо Зухриддин ёш булса-да, пихини ёрганлардан экан. Килмишига сира икрор булмасди. Уни туман ички ишлар булимига олиб боришди. Уни ички ишлар булимии бошлигининг биринчи уринбосарининг узи сурок килишди. Бу ерда хам Зухриддин жиноятини буйнига олмади. Охири сурокларга бардош бераолмади шекилли, Акмални бир марта хам курмаганман, холос,-деди. Сорагул Зухриддиннинг килмишларини барини когозга тушириб, биринчи уринбосарга топширди-да, уйига кайтди. Орадан бир ойча вакт утди. Натижа булавермагандан сунг Сорагул биринчи уринбосарга кунгирок килиб, прокурорга шикоят килмокчилигини айтганида биринчи уринбосар дархол Сорагулнинг уйига етиб келди. Биз Зухриддинни топа олмаяпмиз,-деди у. отаси углим каёккадир ишлашга кетган, каёкдалигини мен хам билмайман,-деди. Лекин биз у муттахамни топамиз ва жазолаймиз. Хотирингиз жам булсин опажон, у биздан кочиб кутила олмайди.

Шундай дея Сорагулнинг куйнини пуч ёнгокка тулдирган биринчи уринбосар кайта-кайта вадалар бериб уйига жунаб кетди. Орадан яна кунлар утди. Биринчи уринбосардан бирон натижа чикмасликка амин булган Сорагул бу масала юзасидан бошликнинг узи билан учрашиш учун туман марказига жунади. «Олтинсой» маркази бекатида не куз билан курсинки, калта кизил иштон, расми бир кора футболка кийган Зухриддин Сорагул утирган автобусга чикса буладими? Автобусда Сорагул борлигидан бехабар Зухриддин олдинги каторига бориб утирди.

Сорагулнинг миясига кон урилди. Якиндагина биринчи уринбосар, Зухриддини излаб топа олмаяпмиз»-деган эдику. Рахбар булатуриб ёлгон гапирган эканда. Мана у уриндикда ялпайиб утириб олиб, борликни томоша килиб кетаяпти. Билмаган одам уни куй огзидан чуп олмайдиган бола деб уйлайди. Ха огзингдан кора конинг келгур. Караб тур хали.

Шундай хаёллар билан банд булган Сорагул туман марказига келиб тухтаган автобусдан бамайлихотир тушаётган Зухриддиннинг билагига тусатдан чанг солдида, каргаганича уни ички ишлар булими идораси томон судрай кетди. Икки йилнинг ичида пешона тери эвазига топган миллионлаб топган пулининг тагига сув куйган бу иблисни Сорагул хозир бугуб улдириб куйишга тайёр эди.

Ички ишлар идораси ховлисида шофёри билан гаплашиб турган биринчи уринбосар Зухриддин щахмала килиб ховлига судраб кирган Сорагулнинг важохатини куриб шайтонлаб колишига сал колди.
-Мана бу мухтарам карокчи угрини сизлар топа олмасаларингиз хам мен топиб олиб келаяпман. –Бошликнинг кабинети кани?-деб Акмални ичкарига судрай кетди.
Хуши бошидан учган биринчи уринбосар шофёри билан унинг йулига кудаланг булиб, ялинишга тушди:
-Жон, опа! Бошлик олдига кирикурманг, ишингизни узим хал килиб бераман, деб Зухриддинни шартта камерага тикди. Бир соатнинг ичида унинг отаси Шокир акани топтириб келди. Довдираб колган Шоки рака икки кули куксида, Сорагулга ялинапди:
-Жон синглим, углим бир болалик килибди. Бокиб утирган бир хукизим бор, шуни сотиб пулини сизга бераман. Углими кечиринг. Камалибкетмасин яна.
-Углингиз бола эмас, нак балонинг узи-ку, -деди Сорагул хун булиб. –Икки йилдан буён мендан товламачилик билан олган пулларимга бозорда 6 та хуккиз беради. Углингиз камалмаса рози эмасман. Сиз эса пулларимга барини кайтариб тулайсиз, вассалом.

Шокир акага кушилишиб Сорагулни инсофга келтиришга биринчи уринбосар хам харакат киларди. Икковлашиб Сорагулни кундиришиб, уйига юборишди. Шокир ака колди.
Сорагул энди бирон натижа чикар деб уйлади. Чунки биринчи уринбасар Зухриддиннинг кизил калта иштони билан расми бор фудболкасини Сорагулнинг куз олдида ечинтириб сейфига солиб куйди. Зухриддин отаси олиб келган усти-бошни кийиб олди.

Биринчи уринбосар хам тозаям пихини ёрганлардан экан. Бугун –эрта деб, бир ойни утказиб юборди. Сорагул ха деб сураб-суриштираверган эди, биринчи уринбосар, «опажон мустакиллик байрами утиб олсин кейин албатта ишингизни хал киламан, нобакор товламачини каматаман, пулингизни ундириб бераман»-деб катта ваъда берди. Байрам хам утди 2 сентябрь куни Сорагул кунгирок килган эди, биринчи уринбосар, «Опажон, олдинда маракам бор. Шуни утказиб олай, лаънати Зухриддинни суробини тугирлайман» -деди.

Орадан бир неча кун утганидан кейин эса профилактика нозири келиб Сорагулга Зухриддин амнистияга илинганлиги сабабли, унинг хакидаги жиноий иш ёпилибди. Энди хеч нима килиб булмас экан.,-деди.

Сорагул холсизланиб утириб колди. Бир неча ойдан буён тинимсиз югуришлар, асаббузарликлар анна шундай якун топти. Хам пулидан хам тинчидан ажраган Сорагул биринчи уринбосарнинг устамонлигига койил колди. Калта кизил иштон кийган товламачи эса бошини магрур кутариб, «Олтинсой» хужалиги шахарча орасида бориб келиб. 9 синфда укишни давом эттира бошлади

Copyright © 2018 Birdamlik.Info
Shares