Бахтиёр Ҳасан, Украина.
 |
|---|
Ҳовлимизга югуриб кирдим ва хотиним, онам, холамга кўзим тушди. Нима бўлди, деб сўрамасимдан улар йиғлаганларича менга осилишди.- Бахтиёр, Бахтиёр, кеча иккита жиянинг кечки пайт чиқиб кетишганди. Улардан ҳозиргача дарак йўқ. Уларни қидириб топа олмадим. Ўлдириб юборишган бўлса нима қиламан..- деди холам йиғлаб.
Бир муддатдан сўнг ўзига келган холам 12 ва 22 ёшлардаги фарзандларини, 13 май куни, кеч соат 6 ларда уйдан чиқиб кетишганини айтди. Кўз олдимга, бугун кўрганим – кўчаларда ўз яқинларининг жасадларини топиб, олиб кетаётган одамлар келди. Вақтни кечиктирмасдан холамнинг фарзандларини қидириш керак эди. Биз дарҳол кучага отландик.
Уйдан чиқар эканмиз, қўшнимизнинг ҳовлисидан келаётган “болам”лаган фарёдни эшитиб тўхтадик. Уларнинг дарвозаси олдида турган “Нексия” автомобилидан, матога ўралган жасадни олишарди.
Ўлган йигит 37 ёшда булиб, мен уни куни кеча, майдонда учратгандим. У сиёсатдан йироқ, ўз ишлари билан машғул бўлиб, биров билан иши бўлмаган бир одам эди. Қўни қўшнилар бирпасда йиғилишиб, жасадни уйга олиб
киришга кўмаклашдик.
Кейин таксига ўтирдик ва жиянларимни қидириш учун Чўлпон кўчасига бордик. У ерга бориб кўчада ётган барча мурдалар орасидан жиянларимни қидира бошладик. Бу жуда ҳам оғир машғулот эди. Мен дунёга келиб ҳали бунчалик кўп мурдани кўрмагандим.
Сойдан бошлаб Чўлпон кинотеатригача 850 га яқин жасад санадим. 3 соатлар чамаси жиянларни қидирдик. Хайриятки, улар бу жасадлар орасидан топилмади.
Боғишамолга кетдик. Ҳозир, у ёққа боришимизни бизга ким ўргатганини билмайман, бироқ, Боғишамолга бизни ҳарбийлар ўтказмади. Бутун бошли бир мавзе ўраб олинганди. Тешиктош томонга ҳам ўликлар КАМАЗ юк машиналарида
олиб борилганини эшитдик, фақат кеч бўлиб қолгани учун у ёққа боришни эртага қолдирдик.
15 май куни тонг саҳарда ғам-аламдан 2 кунни ичида бир бурда бўлиб қолган холам келди ва биз Тешиктошга бордик. Лекин у ерга ҳам бизни қўйишмади. Бу орада шаҳарда “Ўликхонадан ва касалхонадан ўлганларни,
ногиронларни яқинлари хоҳлаган пайтда келиб олиб кетишлари мумкин экан, шаҳарга хориждан комиссия келаяпти экан” деган гап тарқалди. Биз даров Мой-боқча кўчасида жойлашган ўликхонага етиб келдик.
Бу ерда одамлар кўп эди. Ҳамманинг кўзида ёш. Ўликхона ҳовлиси гўёки, бирданига ўнлаб одамлар кўмилаётган мозор ҳовлисини эслатарди. Бироқ, ҳеч ким қаттиқ овоз билан фарёд қила олмасди, чунки атрофда қуроланган ҳарбийлар ва фуқаро кийимидаги махсус хизмат ходимлари кўп эди.
Махсус текширувдан ўтиб холам билан ўликхона ичига кирдик. Бу ердаги манзара даҳшатли эди. 18 дан 50 ёшгача бўлган одамларнинг жасадлари ерда, кушеткаларда ётқизилган, ҳаммаси қонга беланган ва ўта хунук ҳолатда эди. Баъзи ўликларнинг кўриниши одам танимас ҳолатда.
Бир соатга яқин холамнинг фарзандларини қидирдик. Улар бу ердан ҳам топилмади. Вилоят касалхонасида ҳам уларнинг дараги чиқмади. Фақат кечга яқин 12 ёшли Насибулло исмли жиянимни топишга эришдик. У тирик, бироқ, ҳеч кимни танимайдиган карахт ҳолда эди. Иккинчи жияним Тўхтасинни эса бир ҳафтадан кейин худди шундай аҳволда топдик. Уларнинг топилиши тарихини кейинроқ, алоҳида ҳикоя қилиб бераман.
Азиз ватандошлар. Менинг хотирамга умрбод мухрланган 2005 йилнинг май воқеалари ҳақидаги ҳикоямда қирғин ҳақидаги баъзи кўринишларни айтиб бера олмадим, зеро, ўша кунги кўрганларимдан онгим ҳозиргача карахт бир ҳолатда.
Мана яна ўша сана келди. Дунё аҳли Андижон воқеасини унутган тақдирдаям, уни ўзбеклар унутмаслиги керак. Ислом Каримовнинг ноинсоний буйруғи туфайли бағри қонанган андижонликлар ҳар доим буни жаҳон аҳлига эслатиб
туришлари керак. Биз Европадан
ўпкаламайлик, “санкцияларни олиб ташлаяпти” деб, биз БМТдан хафа бўлмайлик “Ўзбекларга қулоқ солмаяпти” деб.
Биз аввало Каримовнинг кўзига ўзимиз тик қарайлик. Бу унга ҳар қанақа санкциялардан оғирроқ таъсир қилади.