Бойлик ва кашшоклик мавзусига назар.

                                                                                                                            uzbekdunk.jpg

Бахтиёржон Мамажонов.

Йигирма биринчи аср бусагасида БМТ кашшокликка карши кураш эъло килган ва бу харакати билан нисбатан тенглик урнатиш ниятида эди. БМТнинг охирги хисоб –китобларида кура сайёрамиздаги 25% бойрок давлатларнинг жон бошига ялпи ички махсулотдан тегиш салмоги 25% камбалгал мамлакатларникига кура 15 маротаба баландлиги курсатилган.
БМТ хисоб китоблари (2006 йил) асосан уч критерий: фукароларнинг умр куриб узунлиги даражаси,ахолининг билимдонлик даражаси хамда жон бошига тегадиган ялпи ички махсулот салмогига асосланган турмуш даражаси асосида утказилган булиб бу руйхатда Узбекистон 113-уринни эгаллаганди.
Албатта юкоридаги каби тадкикодлар натижалари аксарият ватандашларимизга етиб бормайди. Демакки, бизда кашшоклар йук. Хаётимиз фаровон.
Дунё давлатлар жон бошига ялпи ички махсулот салмогига кура уч гурухга булинади:
Бой давлатлар-9386$, уртахол 766-9385$,кашшок -765$ гача. Узбекистонда бу курсаткич 1869 америка долларини ташкил этган. Агар уртахол далатлар хам уч гурухга булинишини хисобга олсангиз,узбекистон кашшоклик остонасида бироз баландрок турганини курасиз.
Хитойда ялпи ичик махсулотдан жон бошига тегиши 1990 йилдан бугунги кунга кадар 4 баробар,Гарбий Европада уртача 3.6 % га ортган. Козогистонда бу курсаткич 6600 америка доллари даражасига етиши мужалланган. Бу уртача баланд курсаткичдир.
Албатта юкоридагилар хакикатни тула очиб бера олмайдиган курук ракамлардир. Энг кам ойлик иш хаки 15000 сум (12 $ атрофида) булган Узбекистонда инсонлар хаёти кундан кунга абгорлашиб бормокда.
Нега энди олтин захиралари буйича дунёда туртинчи,уран захиралари буйича еттинчи,мис захиралари буйича унинчи ,пахта экспорти буйича иккинчи уринни эгаллаган ,нефть,газ захираларимиз етарли ,коракул ва бошка катор бойликларига карамасдан, хунари гулдай,миллионлаб акл сохибларига эга,мехнатдан кочишни узига ор биладиган 26,4 миллионлик улкан халк кашшоклик остонасига якин яшаши керак.

Одамларимиз хаёти жадал яхшиланмаётганлигининг сабаби нима ?

Бунинг асосий сабаби совет иктисодчиси, тормозловчи сиёсатчи И.Каримов томонидан бошланган боскичма-боскич ривожланиш сиёсатидир. Кушни давлатлар Россия ва Козогистон иктисодда «шок терапияси» услубидан фойдаланиб, бугунги кунда ривожланиш даражасига кура Узбекистондан куплаб йиллар олдинга утиб кетдилар.
Одамларимиз хаётининг яхшиланмаётганлигининг яна бир сабаби-И.Каримовнинг амалидан ажралишидан куркишидир.Чегаралар очилса,Узбекистонга инвестиция кириб келса ,бунинг асосий натижаларидан бири иш жойлари ташкил этилиши билан бир каторда озик –овкат ва уй жойлар нархини ошиши,одамлар дунёкаришининг кенгайиши булади. Советлар диёри инсонлари дунёкараши билан яшаётган одамларимиз уртасида норозилик кайфиятининг ортиши И.Каримов учун энг ёкимсиз нарсадир.
Юкоридаги сабаблар каторида учинчи уринда Узбекистондаги очкузларча солик сиёсати туради. Узбекистон уз солик тизимини мисол учун Германияга солиштира олмайди. Шу сабабдан ривожланиш даврида бу кадар очларча куйилган солик ставкалари ахмокгарчиликдир. Солик системасидан безиллаб,ноконуний ишлаётган минглаб тадбиркорларни тугри солик сиёсати ташкил этиб,конунийлар сафига кушиш тугрирок кадам буларди. Соликчининг чунтагига тушган пулларни миллат учун фойдаси йук. Рус олимлари А.Иллиарионов ва Н.Пивоваров фикрларига кура,давлат иктисодини 1% кутариш учун соликни 3% камайтириш лозим булади.
Сабаблар каторига Узбекистоннинг нодонларча божхона сиёсатини хам кушса булади.

Сабаблар саноксиз ва деярли хаммаси И.Каримов билан богланади.

Утаётган хар бир дамимиз эгаси- Оллох. Эртага фаровонлик бизнинг уйларимиз эшикларини кокиб ,ташриф буюради.

Бунинг учун куюклаштирувчи сиёсатчи ва калтафахм иктисодчи И.Каримов кетиши керак.

Copyright © 2018 Birdamlik.Info
Shares