Нимага?
Сайхун, Жайхун сувлари Оролга етиб бормаганига, боролмаганига.
Бунинг сабаби нимада?
Сабаби битта:
Советлардан қолиб келаетган Пахта якка ҳокимлиги, яна ҳам тўғрироғи:
Очкўзлик.
Остонагача пахта экилмаганда, Орол денгизи миллион – миллион йиллардан бери яна миллион- миллион яшарди, яшайверарди.яшаб келганидек,
1. Пахта якка ҳокимлиги боис:
2. Сирдарё, Амидарё сувлари денгизга оқмай қўйди. Пахтага, фақат пахтага оқди. Мана оқибат:
Орол қуриди.
Қоракалпоғистон билан Хоразмнинг экологияси тубдан бузилди.
Бу қадим, гўзал воҳаларни энди қум босаяпти , туз босаяпти, улар энди одам яшаб бўлмас даражасига келаяпти.
Пахтадан ўзбек ери рак касалига чалинди. Пахта ўрнига кам сув ичадиган бўғдой , арпа, нўхатт каби экинлар экиш лозим. Шунда ўзбек ери соғаяди.
Оролни дунега келтириш учун на фақат Ўзбекистон ёки Қозоғистон балки, бутун дунё шуғулланаяпти.
Узоқ йиллардан бери.
Фойдасиз.
Бунинг фақат бир ечими бор:
Пахта якка ҳокимлигига чек қўйиш керак.
Сайхун, Жайхун сувлари Оролга оқиши керак.
Шунда орол тирилади.
* * *
Сабаб ва Оқибат
Бир нарсага фикр билдиришдан олдин, у нарсанинг сабабини билиш керак.
Олдин сабаб…
Сўнг оқибат…
Нима учун ўн беш миллион ўзбек иш ахтариб, нон ахтариб ёт юртлада сарсон- саргардон бўлиб юрибди?
Айб 15 миллион ўзбекдами?
Йўқ.
Бола-чақаси, ота-онаси оч-яланғоч қолаётгандан кейин, шундай хор-зор бўлишга, яъни бегона мамлакатларга иш ахтариб кетишга мажбур бўлаяпти.
Агар ўз юртида иш бўлганда, иш бўлганда ҳам бола чақасини боқар даражасида маош бўлганда, ёт юртларда улоқиб юришармиди?
Йўқ!
Асло!
Юртда яшаш мисли кўрилмаган даражада қийин бўлиб қолди.
Иш йўқ…
Маош йўқ,
Газ йўқ,
Свет йўқ,
Ичимлик суви йўқ,
Порахурлик,
Бузуқчилик…
Чет элларда»Бир бўлак нон топармиканман?” деб хор-зор бўлиб юрган 15 миллион ўзбекнинг ўз юртини ташлаб кетишининг сабаби шунда.
Оқибат кимга, кимларга бориб тақалади?
Буни онгли дуне куриб турибди…
Лавҳалар муаллифи ОЙДИН