ҲАЁТ АЛИ «Менинг фуқаролик қаршилигим!”
Ҳамшўр ўзбегим, ўксинма, кўчамизда албатта бўлажак байрам!
Замзамалар
Жоҳил ҳукмдор замонида умргузаронлик қилувчи фуқаро учун теша тегмаган гаплар, ҳикматли сўзлар, машойихлар тафаккури, зарбулмасал, афоризмлар, мақоллар, маталлар, масаллар, нақллар ва доно иборалар тўплами.
“Туринг бегим гуноҳларни ювайлик, Босқинчини Она юртдан қувайлик”
Буюк саркор Мадаминбек қабрлари тошидаги шеърий битик.
2-КИТОБ 201-400
Тавба, “мусулмон” деса, эти увишадиган ҳукуматимиз, олишда: “Бисмилло”, беришда: “Астағфурилло” дейди-я!
ЎЗБЕГИМНИНГ сабр таъмирига темирнинг ҳасади келади!
Сал–кам чорак асрлик ҳукмронликдан сўнг, чўлтоқ чубурда виқор билан ўтирмоқ – наҳотки, президентимиз шуни орзу қилган эдилар?
Гульнора ёки Лоланинг лаби бурилса – оламий фожеа, халқ инграса – не товуш?
ПРЕЗИДЕНТИМИЗ ТАШАББУСЛАРИГА ШАЛАЙИМ АМАКИ МУДОМ ҲАЙРОН: ОСМОНДАН ДУР ЁҒИЛАДИМИ?
ХАЛҚ ҚАРҒИШИ: “ЧИНОР ВА АСРИЙ ДАРАХТЛАРНИ КЕСГАНЛАРНИНГ, ТЕПАСИДА БОШ–ҚОШ БЎЛГАНЛАРНИНГ, БУЙРУҚ БЕРГАНЛАРНИНГ – ҚЎЛИ АКАШАК, ТИЛИ КЕСАК БЎЛСИН! ОМИН!”
ТОШКЕНТ – 2013 йил.
Каримов қатағони қурбонлари хотирасига бағишланади.
Ўзбегимнинг кўргилиги – юртбошисининг бебок телба-тескариликларидан
ўтадиган, бу дунёда аянчли ва ўксик нодонликлар йўқдир!
201. Президентимиз: “Тийин қадрини билмаган, сўм қадрини билмайди!”
202. Бағри кенг давлатимизда не нарса йўқ, халққа келганда – шу тансиқ!
203. Қаерга етиб келганимизга мисол: “сағир эшигидан ўтсанг, чанг юқса, кавушингни қоқиб ўт” деган ота–боболар авлоди сағирга сағир ҳисобидан эҳсон қилганларни олқишламоқдалар!
204. Гульнорага ҳайронман: “эчки югуриб кийик, қарға мақтаниб шунқор бўлмаслигини”, халқ яхши билади, исботлаш шарт эмаску?
205. Оти улуғ – Оқ Сарой, супраси қуруқ – Оқ Сарой!
206. Хукуматимиз меҳрибонлиги ва ҳиммати меъёри: оши йўққа ашава, лачаги йўққа – касава.
207. “Хон гапирса – хонники маъқул, бек гапирса – бекники”, – лекин, ҳуқуқий давлат қуряпмиз.
208. Бир оқили доно топилмади–топилмади, маликаларга: савоби ошкораларингдан – гуноҳи пинҳонийларинг яхши эди дейдиган!
209. Подшо золим бўлса, юрт тўзар, подшо оқил бўлса, юрт ўзар! Додхо, халқ кимни назарда тутмоқда?
210. Ойнаи жаҳонда президентимиз маддоҳларининг чакаги бир ярим соат тинмади ҳисоб. Нима экан денг, мағиз билан пўстлоқни ажратсангиз: овчи чумчуқ тутибди?!
211. Гульнорага айтинглар: тиккан чевар эмас, бичган – чевар!
212. Нима десангиз денг, лекин, президентимиз тиллари билан тугилган тугунни орифи комил тиши билан ечиб бўлмайди.
213. Э–ҳе, президентимизнинг қанчадан–қанча маддоҳ ва дардкашлари: сигир ўз тилидан қирчанғи бўлишини ўз бошларидан кечирдилар.
214. Сўраганни айби йўқ: товус танасига қараб яйрайди, оёғига қараб йиғлайди. Шу, маликамиз, оёқларига қачон қараркинлар?
215. Президентимиз донолиги: халқ буюк келажак қурилишидаман деб, туманда бурган санаш билан банд.
216. Мустақиллигимиз бошида: туя – минг танга, мана минг танга! Ҳозир: туя – бир танга, қани бир танга?
217. Ҳукуматимиз: даромадга қараб буромад деб, халқни пулдан сиқади, буромад бўлмаса, даромад бўлмайди деб, пулни ҳавога совуради.
218. Президентимизнинг чакаги чакагига тегмайдиган маддоҳ ва дардкашларидан ўпкаланманг, яхшилар: илло, итнинг ёмони – индамаси бўлади.
219. Инсофсизга эрк берсанг, элни талайди. Савол: бизда ким инсофсиз?
220. Ё пирим! Номи – маддоҳ, касби – маддоҳ, илон заҳрини яримта қилиб, заҳар сочишига бало борми?
221. Додхо,тавба деймиз, ҳарсангтошга мих ўтмайди, бизнинг ҳокимларга – гап!
222. Ҳат муҳридан, от тишидан, президентимиз – ваъдаларида билинадилар–а!
223. Додхо, нечун, ҳукуматимиз ипак билан иш бошлайди, ип билан тугатади?
224. Миллий қадриятларимиз тикланиб бормоқда:”Ер – бойники, сув – сойники, осмонингни ўзинг ол!”
225. Битта чириган олма бир омбор олмани чиритади.Мисол учун, президентимизни олайлик…
226. Ўйлаб ўйимга етолмайман: зулм ва зўравонликни, куфр ва товламачиликни аҳли риё – аркони давлат ва Оқ сарой амалдорлари қилишади, лекин биронтаси ойнаи жаҳонда қорасини кўрсатмайди, – кўзбўямачилик ва лўттибозликни аҳли зиё – ёзувчилар, шоирлар, уламо, олимлар, журналистлар, санъаткорлар, хонандаю созандалар қилишади. Нега? (Президентимиз маддоҳлари ва дардкашларини аҳли зиё деганим учун, улар мендан ҳафа бўлишмас деган умиддаман – Ҳ. А.)
227. Барака топсинлар, президентимиз, дунёни сув босса, тўпиғларидан чиқмайди, дард–ҳасратлари – дунёдаги иқтисодий инқироз!
228. Жаҳолат нима? Ўз ақл–заковати, илми, билими, касби маҳорати билан эл–юртда алоҳида эътиборга эга маъруф кишилар ўғри, муттаҳам ва золим ҳукмдорнинг найранг ва майнавозчиликларига маҳлиё бўлишлиги. (Аслида, ўзларини маҳлиё бўлгандай кўрсатишади, – ичларида ҳукмдорнинг онасини ҳам қолдирмай аямай сўкишади, лекин, бу – бошқа операдан).
229. Президентимиз ташаббуслари ёз ёмғири ҳисоб: момақалдироқ гумбур–гумбури қулоқлардан аримасдан, ер қуп–қуруқ бўлади.
230. Аммамнинг бузоғи, – лекин, депутат бўлишни орзу қилади, халқимга беминнат хизмат қилай дейди.
231. Анқонинг уруғи топилади, лекин президентимизда субут деган нарса топилмайди. Коммунистик сардор билан кетган бурд – қайтмас бўларкан.
232. Эҳ, она табиат, она табиат, машойихларимиз: табиат фарзандларда дам олади, дердиларку…
233. Инсоний фазилат ва етукликни ўзида мужассамлаштирган президентимиз…
234. Бит – ғамдан, бурга – намдан, пашша – димдан, кана – гўнгдан, Гульнора – додадан!
235. Бир қўчқорнинг шохи сингунча, юзта қўйнинг боши кетади. Гульнорага шох битгунча, юзта бойнинг боши кетиб бўлди, сингунча – нима бўлади?
236. Бир хотиннинг хийласи “қирқ эшакка” юк бўлади? Тақсир, “бутун бир юртга” топингиз қалай?
237. Ҳукуматимиз шиори: “Барака нимада– чатоқликда!”
238. Ҳамма бало балиқ бошидан сасишида! Падаринга лаънат, думидан сасиганида, ана унда бошқа гап, ана унда ҳукуматимиз…
239. Миллий қадриятларимиз тикланмоқда: “Эл устида эллик қарға, энди буларга ем қайда?”
240. Президентимиз иложини топсалар, Ойни ҳам пуфлаб ўчирар эдилар!
241. Акахонинг айлансин, “Президентдан қўрқма, Гульнорадан қўрқ!” замон бошланди.
242. Во ажаб, ҳукуматимиз сийлашидан душманнинг ургани яхши–я!
243. На ўқишни билади, на тўқишни, – ва лек – депутат!
244. Нодонга жавоб – сукут деб, халқ чуқур сукутда!
245. Олакўзанак ола бўлса ҳам, арслон бўлмайди – мана, президентимиз ҳам, президент бўлиб президент бўла олмадилар…
246. Ҳаётий тажриба: Гульнора эшикдан кирса, инсоф тешикдан чиқади.
247. Бизнинг ҳукуматга садақанг кетса арзийди – заҳарни ҳам шаробдек ичиради!
248. Давлатимизнинг занглаб қолган механизми тўхтовсиз ғирчиллайверади—ғирчиллайверади, тўхтаб, мойлаб олиш – ҳеч кимнинг ҳаёлига келмайди.
249. Президентимиз маърузаларини орзиқиб кутаман. Афсусуки, йилда икки–уч марта…
250.“Гадойни гадой қилувчи – садақа берувчи” деган ҳикмат мазмунини халқпарвар ва мутафаккир президентимизга тушунтирган тилмочни ҳам оёғидан осиш керак. Лекин, шунда бир муаммо туғилади: ўзларининг ношуд раҳбарликлари боис, йилдан йилга кўпайиб бораётган камбағал оилаларни нафақадан сиқиб қўйиш йўли билан, уларнинг сонини ҳеч ҳам камайтириб бўлмаслигини, онҳазратларига етказиш учун дурустроқ тилмочни кейин қаердан топамиз?
251. Тўғри, тақсир, тажрибадаги хатолар – маҳорат калити, лекин, азбаройи худо, бундай тажрибаларнинг ўзи хатонинг негизини ташкил қилса, унда нима?
252. Бунга ҳам кўникиб қолганмиз: Оқ Саройда экилмаган теракка келмаган лайлак уя соладилар!
253. Додхо, нечун саҳоватпеша, ҳожатраво ва олижаноб қалб эгаси президентимизга ишонган банда қудуқ тубидан, ишонмаган – панжара ортидан самодаги юлдузларни санамоққа маҳкум?
254. Додхо, қаранг, аҳли зиёлиларимизнинг эл–юртга маълум ва маъруф кишилари фикрлашдан қочиш учун ҳам катта истеъдод кераклигини қандай зўр маҳорат билан намойиш этишмоқда.
255. Ажабо, ниҳоятки, йигирма қанчадир йил деганда, халқимиз президентимиздан ёруғлик кутиш, жангалдан мева кутиш билан баробар эканлигига амин бўлди.
256. Гўзаллик ҳам гоҳо аянчли манзара касб этишини билмаган халққа, буни намойиш этиш учун, на куч–қувватни аямоқдалар, на сарф–ҳаражатдан қочмоқдалар.
257. Сўзлайдию сўзи йўқ, эшитадию қулоғи йўқ, депутатларимиздан Хўжа Насриддин Афандининг эшаги фақат думи борлиги билангина фарқ қилса керак чоғи, инчунон, ё алҳазар, деб қўямиз ичимизда: ҳаттоки, ҳанграшлари бир мақомда–я!
258. Додхо, рост айтаман: ҳумоюн ва ҳакими нуқтадон президентимизнинг мубҳам ва алмойи–алжойи фикру мулоҳазаларига на чапак чалишни, на чалмасликни билмай гаранг ва саросимада ўтирган аҳли жамоага чин юракдан раҳмим келади.
259. Президентимиз яратувчанлигига Гирифтор амаки ҳайратда: “ Энди мен ким бўлдим?”
260. Ҳукмфармо президентимизнинг: “ Менимча, бу мақсадга мувофиқ” деган пурмаъно эътирофларидан кейин, то қулоқларни қоматга келтирувчи гулдурос қарсаклар янграгунига қадар ўтадиган бир неча сония ичида Мантиқ, Соғлом Фикр ва Теран Хулоса қулоқларига пахта тиқиб олишга улгуришади ва шу билан омон қолишади.
261. Мудолаха – бирор ишга аралашувни билдиради. Нима учун президентимизнинг ҳар қандай “мудолаха” лари фақат – ишнинг тагига сув кетиши билан якунланади?
262. Не–не фабрика–заводларимизнинг инқирозга учрашининг асосий сабаби – бинолари ғиштдан қурилганлиги, асбоб–ускуналари темирданлиги, ўтин–тахта сероблиги. Баъзиларининг майдонини аҳлатдан тозалаб, ерини текислаб, шиббалаб ҳам қўйишади, азаматлар.
263. Халқ фаровонлиги йўлидаги кўп йиллик чуқур фалсафий маърузалари чоғида, ҳурматли президентимиз, назаримда, биргина – ҳандақ сувини оби сафо демадилар, холос.
264. Президентимизнинг эзгу ақидалари: иккиюзламачилик, фирибгарлик, мунофиқлик!
265. Оқ Саройга – “Қароқчилар ўрдаси” деб ном берилса, нима ўзгаради?
266. Президентимиз шажараларини ўлиб–тирилиб Амур Темурга қадамоқчи бўлган маддоҳ ва дардкашлар жамоаси! Овора бўлманглар, ўрани янаям чуқурроқ кавлаётганлар бор! Масалан, камина – малика Немезидадан ўтиб, ҳазрат Сулаймон даврларига бориб қолдим.
267. Эҳ, шоиру ёзувчилар, олиму уламо, созандаю хонандалар, рассому санъаткорлар, қилаётган лаганбардорлик ва хушомадларингизга бизнинг аркони давлат қаери билан кулишини билганингизда эди?
268. Ёш болага ҳам ярашмайдиган катта кетишлар, имкониятдан ташқари ваъда беришлар, қуруқ гаплар билан мақтаниш, кибр–ҳаво ва шахсиятпарастлик – шуми президентимиз донишмандлиги?
269. Чет эллик инвесторларга қойил эмасман: бизнинг аркони давлатдан у бу ким билан холи қолиб дилдан суҳбат қуришади, эртасига кўзни шамғалат қилиб қочиб қолишади.
270. Додхо, фикри ожизимча, маликаларимизнинг мулк–амлоклари вақтинча ижарага берилган халк мулкидир.
271. Нон ёпиб, нонни новвот деб сотиш, нонвойга ярашади, томи йўқ уй солиб, кошона дейиш, юртбошимга ярашади.
272. Додхо, харом–хариш ва ифлос ишлардан қайтмайдиган нусхаларни аркони давлат мартабасига кўтариб, президентимиз нимани исботламоқчи бўладилар?
273. Ё пирим! Муртад ва худобезор амалдорлар мусулмон аҳлини намозни қандай ўқишга ўргатса–я?!
274. Додхо, бизнинг ҳукумат, эрталаб дарахт ниҳолини экиб, пешинда соясини кутади.
275. Президентимиз адолатига қараб Зўрни ҳиқичоқ тутади: “Мендан зўр” чиқди деб.
276. Агар, марҳумлар гапира олишганда эди, ўзбегимнинг қанчадан қанча табаррук зотлари президентимизга: “Бешигимни тебратганмидинг?” деган саволни беришган бўларди.
277. Сўраганни айби йўқ: президентимиз маддоҳ ва дардкашлари маликамиз хизматларига тўлиқ ўтишлари учун бирон–бир имтиҳон топширишлари ёки бирон–бир махсус синовдан ўтишлари кўзда тутилганми? Эҳтимол, мутахассисликлари бўйича малака очириш курслари ташкил этилар? Ёки “песнинг чекига мохов тушибди” билан чекланиб қўя қолинадими?
278. Тақсир, қайси сайёрага бориб келдингиз – сиз айтган катта толлар кесилиб кетиб бўлган: аҳли илм пуштипаноҳи бўлмиш ҳурматли президентимиз маърузаларига сиз тилга олган Тафаккур, Идрок ва Ақл бормай қўйишганига, ўҳ–ҳў, анча йиллар бўлди….
279. Халқимизда: “ Оғзингга қараб озуқ ол, томуққа қараб ёзуқ ол” деган ҳикмат бор. Маликаларимиз аъмолларига қараганда, ҳойнаҳой, томуғнинг тўридан жой кўзлашаётганга ўхшайди.
280. Ҳукуматимиз: “олма пиш, оғзимга туш”, деб ўтиришни ҳуш кўради, – бу майлига, қаерда денг – теракзорда!
281. Тавба, бўзчи белбоққа ёлчимайди, кулол мўндига, президентимиз – тилмочга! Рус тилидан, ҳаттоки мен, чалакам–чатти бўлса ҳам, тузукроқ таржима қила оламан.
282. Отлиққа ҳам йўқ, – лекин президентимиз сероб дейдилар.
283. Ҳаётий кузатув: президентимиз ойнаи жаҳон орқали аркони давлатга танбеҳ берсалар, халқ бир инграб қўяди, чунки, билади – эртасига ришват ва қўл ҳақининг фоизи ним чоракка, қаттиқроқ танбеҳ эшитганлариники, нақд учдан бирга кўтарилади.
284. Нима десангиз денг, лекин, оқиллар султони президентимиз халқни: “зиндондаги ширин шарбатдан, очиқликдаги ситам–ғурбат яхши” га ўргатдилар, йўқ деманг, тақсир, ўргатдилар.
285. Президентимизнинг кўп йиллик содиқ маддоҳ ва дардкашлари, ниманидир исборлашган бўлса, бу ҳам: “илоннинг сирти юмшоқ бўлса ҳам, ичи заҳар” лигини!
286. Ёмон билан гап талашсанг, қадринг кетади деб, халқимиз ҳукумат билан борди–келдини йиғиштириб қўйган.
287. Халқимизнинг: “Ёндошмагин ёмонга, рангинг ўхшар сомонга” деган ҳикматида жон борлигига далил – президентимизнинг анча–мунча маддоҳ ва дардкашлари кўчага умуман чиқмай қўйишди.
288. Ёлғон сўз текширилмагунича гўзал бўлади деган гап бор, – ажабо устига ажабо деймиз: президентимиздан чиққан ёлғонлар ҳеч бир текширувга ҳам муҳтож эмас–а!
289. Президентимиз маърузаларидаги рақам ва кўрсаткичларнинг жозибасига маҳлиё бўлган Лоф оға олақопини ўзилари Оқ Саройга олиб бориб беради.
290. Президентимизнинг эҳтиросли маърузаларидан сўнг, Салоҳият ва Маҳобат қучоқлашиб ҳўнг–ҳўнг йиғлашади: “Қанчайин майдакашмиз!” деб.
291. Ёлғончининг гувоҳи кўп бўлади дейишади. Бўлса бордир, лекин президентимизга ҳеч қандай гувоҳнинг кераги йўқлиги ҳам, бор гап.
292. Додхо, Оқ Саройнинг оҳангжамаси бирам кўп, бирам кўп…
293. Боғимиз нега қуриб қолди десак, президентимиз пайвандтаглар деганлари қозиқлар экан.
294. Оғзинг қани десангиз, қулоғини кўрсатади, – лекин, Давлат маслаҳатчиси!
295. Боқий адабиёт сўзининг қудрати. “Шу кунгача айтган ёлғонларинг, қилган талбисларинг, еган ҳаром– ҳаришларинг бас!” Садриддин Айний, “Қуллар” романидан.
296. Аркони давлатимизнинг ҳар бирининг ўзи халқ учун – вафодай бало, аммо–лекин, бир–бирлари билан ош–қатиқ бўлишса, ана унда – қиёмат қоим!
297. Президентимиз чахри кажрафтор салтанатининг султонидирлар!
298. Оқ Саройнинг ижобати фақат зиндон эшикларини очадур.
299. Гап эгасини топади. “Гапларингиздан латта ҳиди келади, ҳар икки гапнинг бирида ҳурматли президентимизнинг табаррук исмларини тилга олишга бало борми?”
300. Шунга ҳам шукр деймиз: шўро тузумининг лактак–лухтак қолдиқ мероси кунимизга яраб турибди.
301. ЎЗБЕГИМНИНГ сабр таъмирига темирнинг ҳасади келади!
302. Во ажабо, катта маликамиз ўзбек тилида “ошиқ– маъшуқ” билан “ошиқ–мошуқ” нинг фарқига бормайди, “пок”ни “пўк” дейди, халққа маърифат уруғини сочаётганмишлар?!
303. Сал–кам чорак асрлик ҳукмронликдан сўнг, чўлтоқ чубурда виқор билан ўтирмоқ – наҳотки, президентимиз шуни орзу қилган эдилар?
304. Додхо, энди, бундан буён: “Чолни кўриб, бобом дема!” эмас, “ Ёсуманни кўриб, Гульнора дема!” бўлади.
305. Ё алҳазар, президентимизнинг уччига чиққан шундай маддоҳ ва дардкашлари борки, ҳақиқатдан ҳам, иккиланиб қоласан: нотамом нопокми улар ё баайни маразми?
306. Йўловчи, илтимос, буюк келажак қудуғига туплама, – қуриб бўлган!
307. Додхо, қаранг, оташзабон президентимизнинг ҳаётий долзарб чуқур мулоҳазалари каттани кесиб кичик қилган ёш боланинг гапларидан ҳеч ҳам қолишмайди–я!
308. Заковат чексизликларида тенги йўқ президентимизнинг маддоҳ, тилмоч ва дардкашлари! Илтимос, президентимизни буюк астроном дея эълон қила кўрманг! Арзу самоимиз, майлига, бошимиздан садақа бўлсин, – Галактикамизга раҳмингиз келсин!
309. Ҳулқию ҳусни латиф Гульнора хоним….
310. Мустақиллигимизнинг дастлабки йилларида юртимизга олдинма–кейин ёпирилиб келган сон–саноқсиз чет эллик сармоядорларнинг аксарияти пихини ёрган, илоннинг ёғини ялаган корчалонлар эди. Улар ўзбек шохида юрса,