Куни кеча Ўзбекистон президенти И.А.Каримов Андижон вилоятида янги ҳокимни сайлаб беришда иштирок этиб анча-мунча маьруза ҳам қилдилар. Кўрсатув Ўзбекистон телеканалларида кўрсатилди. Кўрсатувни обдон кўрдим ва президентнинг гапларини тингладим. Президентга хос ва мос сўзлар, нақд “гипноз” ҳолатига тушиб қолганимни ўзим ҳам билмай қолдим. Ўша кундан буён мана ҳозиргина “гипноз” ҳолатидан чиқдим десам ҳечам муболаға қилмаган бўламан. Қандай қилиб,”гипнозга” тушдингиз дерсиз.
Бунга Ўзбекистон Президенти И.А.Каримовнинг эркакларга қарата айтилган сўзларидан албатта-да! Анча-мунча ўзгаришлар тўғрисида сўз қотган президент кир ювиш машиналари ишлаб чиқилаётгани-ю, уларга хотинларига кир ювиш машина олиб беришлари лозимлигини алоҳида таькидладилар.
Президентимиз гўзалликни севар эканлар, ҳаттоки аёлларни гўзаллик салонларига боришлари учун етарли вақт кераклигини, шу вақтни тежаш мақсадида кир ювиш машинаси олиб бериш керак экан. Ўзбекистон Президенти шуларга алоҳида урғу бериб ўтдилар. Таҳсинга сазовор дея, бехосдан “гипноз” ҳолатида чапак чалиб юборибман.
“Мана бўлар эканку, кимдир ўйлар экан ўзбек аёлини ҳам!”- дейман ўзимга ўзим.
Бугунги аҳволимизга қарасам, қиш давомида газсиз яшаб чиқдик, ҳозирда ҳам газ умуман йўқ бизда. Нима эмиш, ”ер ковланган, қувурлар янгиланаяпти.”- дейди 04 газ таъминоти хизматида жавоб берган ходимлар. Тасаввур этинг, қишлоқ шароитида кир машина сотиб олишди, сув иситишга газ бўлмаса, машинани ишлатиш учун электр бўлмаса, унда у машинани кимга ва нима мақсадда нимага кераги бор экан деган савол туғилади.Мана шуларни ўйлаб-ўйлаб, сира бу ўйловларимнинг тагига ҳам ета олмаяпман. Кимдан сўрасаму, ким жавоб бера олар экан? Ҳозир яшаётган тарзимизга бир назар ташласам, арча дарахтига ўхшатаман ўзимизни. Биз ахир худди арчалардек, қишин-ёзин бир хилдамиз!
Яьни қишда ҳам ювиниш муаммо эди, ёз келаяпти-ю, ҳали ҳамон тозалик гигиенасига амал қилиш муамолигича қолмоқда. Худо ҳам ҳукумат билан тилини бир қилиб олганми, сира ҳаво ҳам исимаяпти. Бунақада ювинолмай юрадиган бизнинг халқимиз “қуртлаб” кетмаслигига ким кафолат бера оларкин?
Жорий йилимизнинг 6, ёки 7 март кунлари эди, нимадир бўлдими, қаердандир газ келиб қолди. Кечқурун хабар топдик бундан. Ёқиб қарасам, не кўз билан кўрайки, бунақа газни бу беш йилликда кўрмагандим. Рости, жуда ҳаяжонланиб қолдим. Эртаси куни яна газ йўқ, эски ҳаммом, эски тос ҳолига тушдик. Табиийки, бунинг боисини суриштиришга киришдик.
“Кеча газ баланд келибди, бундан 3 митти тумандаги 67 уй 23 кв, кўп қаватлик уйлардаги бир хонадон портлаб кетди, шу сабабли бутун шаҳар бўйича газ ўчирилди.”- аниқлик киритди газ ходими.
“Албатта уй портлайдида, огохлантирмай газ берганларингдан сўнг.”- дейман жазавага тушиб.
“Фуқарони ўзи сабабчи, газ насос ишлатган экан.”- яна ойдинлик киритган бўлади у.
“Нега фуқаро сабабчи бўлади, унинг газ насос сотиб олгани сабаби нимада? Шу газ йўқлигидан мажбур бўлганми? Агар газ насос мумкин бўлмаса, нега сотувга очиқ қўйилган?”- саволга кўмиб ташлагандим газ таъминоти идораси ходимини.
Саволларим очиқ қолди, чунки мен ҳақдек эдим. Шу топда менинг ҳақ эканлигимни иккимиз ҳам жуда яхши тушуниб тургандик. Кейинчалик эшитганим, 6 мартдан 7 мартга ўтар кечасида уйида ота-онасиз ёлғиз қолган 15 ёшлик бир қизча куйиб оламдан ўтган экан.
“Милтиллаб турган газга насос қўйган бўлиши мумкин, трубадаги босим баланд келиб ёниб турган газ учиб қолган. Шундан портлаш содир бўлган”- деган тахминларни илгари суришди қаршиликлар.
Қани эди Президентимиз аҳолининг эҳтиёжларини қондириб берсаю, ундан кейин кир ювадиган машина сотишни йўлга қўйсалар эди. Ракетасиз ойга чиқиб бўлмайдику. Нега биз ракетани қурмай туриб, ойга парвоз этишни орзу қилаяпмиз? Азизлар, орзуга-ку айб йўқ, аммо бизнинг шароитимизда унга етмоқ ҳам осон эмас!
Гулшан Қораева
Ўзбекистон Инсон Ҳуқуқлари Жамияти
Қашқадарё вилоят бўлими раиси.
30-апрель, 2013-йил.