Носир Зокир
Шу кунларда Россиянинг НТВ телеканали орқали Россиялик киноижоткорларини «Катя» деб номланган кўп сериялик фильм намоиш этилиши давом этмокда. Шу фильмни кўриб Сталин бошқача ном билан хаётимизда яшаётганига амин бўлдим.
Фильмдаги айрим лавхалар билан танишинг: Райком секретарининг хотини қўшниси бўлмиш бева аёлни бозорда савдогарлик қилаётганини айтади. Қўшни аёлнинг 3 нафар вояга етмаган боласи бор эди. Эри урушга кетиб халок бўлган эди. Ишхонасидан пул ўрнига берилган адёлни сотиб, тирикчилик қилиб болаларини боқаётган эди. Райком секретари юқорига яхши кўриниш учун, аёлни устидан КГБга ёзиб беради. Аёлни сўраб-суриштирмай, ўзини иштирокисиз суд килишиб, 10 йилга қамаб юборишади. Яна ким деб, “давлат душмани” деб.
2–чи воқеа: Харбий бўлиб бошлиғи бир бева аёлга ошик бўлиб қолади. У аёл эса, бошлининг ўринбосари билан бир-бирларини яхши кўришади. Харбий бўлим бошлиғининг ўринбосари устидан «харбий хизматдан қочганларни химоя қилган» деб КГБга ёзиб беради. Ўринбосарини қамашади. Ва уни севгилисини КГБга чақиртиришиб, ўрингбосарга қарши ёзилган хатга бола-чақасини ўртага қўйиб, қўл қўйдириб олишади. Қамоқдаги қийнокларни қўрсангиз эди. «Давлат душмани» деб қамоққа олинган шахсларни бола-чақаларини мактабдаги, махаллалардаги ахволини эса, албатта, тасаввур қилисангиз керак.
3- вокеа: Бир журналистни газетада колхоз-совхозлар келажаги гумон остига олиб ёзган мақоласи учун, уни ҳам Ватан хойини сифатида қамашади. Уни қамалганини кўриб туриб, бошка журналистлар ҳам хақиқатни ёзиб кўрсинчи. Ёки бўлмаса ўзини уруш пайтидаги командирини химоя қилиб, уни халол инсон эканлигини айтгани учун, бир йигитни чет-эл разветкасининг ходими эканлигини тан олдириш учун шундок уришадики…
Хуллас Сталиннинг истагини амалга ошириш учун хуқуқ тартибот органлари ходимлари ўзлари «сохта ташкилотлар тузиб» ўта ақлли зиёли инсонларни ўша ташкилотларга аъзоликда айблаб, қамашаверган. Чунки, тарихий манбаларда ёзилишича, Сталин бир кунда 100-150 кишини давлатга қарши сифатида қамалганини эшитмаса, ухлай олмай чиқар экан. Шу режани бажаришини юқори талаб қилаверган. Фильмда бир аёл, «Ё товба қўшним билан 1 йил яшаб, уни давлатни тўнтаришга харакат қилганини билмаган эканман. Ахир, нуқул бегунох одамлар қамаляпди-ку!» дейди. Қонун эмас, Сталиннинг хоҳиши, буйруғи конун эди. Хатто, хозир ҳам одамлар (миллатидан қатъий назар) «юқоридан юргизилган сиёсатни давлат сиёсати» деб ўйлайдилар.
«Давлатга карши бориб буладими?» дейди, оми кишилар. Вахоланки, юқоридан юргизилаётган сиёсат давлат сиёсати эмас, балки, бир гурух шаҳсларнинг сиёсати. Давлат сиёсати бу халқ хоҳиши бўлиши керак. Диктаторлар мамлакатида эса узини «халқ вакили», деб тасаввур қилади. «Сайланган» бўлади.
«Озодлик» радиоси орқали бир отахон чиқиб Сталинни оқлади. Бу бизда, Сталин хақида ахборот камлигидан, деб биламан. Улар Сталин хақида фақат ОАВлари орқали мақтовни эшитганлар холос. Хозирги диктаторларни Сталин замонидек мақтовга кўмиб ташлашса ҳам одамлар уларни диктатор эканликларини билишади. Халқни бошини ёмон кўрадиган, халқни доно, аклли, зиёли, иймонли кишиларини тухмат билан камайдиган, шахслар бугун ҳам хокимият тепасида ўтирибди. Мен юкорида келтирган вокеалар кайси давлатда давом этаётган бўлса, демак билин-ки, Сталин тирик. Биз уларни исён кўтариб қулатишга интилмаслигимиз керак. Зуро биз буни қилолмаймиз ҳам. Лекин биз ўз ҳақ-ҳуқуқларимизни ўрганишимиз керак. Миллат қанчалик ўқимишли бўлса, рахбарлар у билан шунчалик ҳисоблашиб, сиёсат олиб борадилар.
Саломат бўлинг.



