ЕЧИМИ ТОПИЛМАДИ

Сайда Курбон

Жорий йилнинг 28 февралида, хамкишлогим Бобоев Комил билан биргаликда Жиззах вилоят ТМЭК да (тиббий медицина экспертиза) булдик. ТМЭК да одамлар жуда куп экан. Навбат келгунича биз Комилнинг масалаласи буйича сухбатлашиб утирдик. Сухбат давом этар экан, у чунтагидан кандайдир балончани олиб огзига дори сепар ва чукур-чукур нафас олар эди.

– Шу балончалардан 1991 йилдан буён фойдаланаман. Илгари факат нафасим кисган пайтларидагина ишлатардим. Кейинчалик ахволим огирлашавергач, аэразол балончаларни мунтазам ишлатишга мажбур булдим. Агар фойдаланмасам нафасим бугилиб колади. 1991 йилдан бошлаб бранхиал астма касаллиги билан касалланиб 2 гурух ногиронлиги нафакасига чиккандим. 1998 йилдан бошлаб эса шу касаллик билан муддатсиз нафакага чикканман.

2010 йил март ойида, мени 2 сонли ТМЭК га хужжатларни текширишга чакириб «Даволанганлигингиз тугрисидаги касллик варакалари йук» дейишди. Амбулатория шароитида даволанганларимни айтсам хам инобатга олишмади. Уктам Норкулов ва Пахтакор туман Поликниликаси мудираси Зебо Солиевалар «Касал эмасман» деб ариза ёзиб бермасангиз олган нафакаларингизни кайтариб тулайсиз» деб куркитиб ариза ёзишга мажбур килишди «Хозир ариза ёзиб бераверинг. Даволаниб келинг. 3 ойдан сунг группангизни тиклаб бераман» деди Уктам Норкулов. Мен докторга ишониб ариза ёзиб бердим.

Аксига олиб, ахволим кундан кунга огирлаша борди. Илгари амбулаторияларда даволанардим. Чунки канака укол олишим, канака таблетка ейишим узимга хам даволовчи докторларга хам ёд булиб кетганди. Бу сафар иктисоддан кийналиб булсада, 2010 йил 17 мартдан 29 мартгача Жиззах шахар №2 клиникасида, 5 апрелдан 15 апрелгача Тошкент Давлат тиббиёт академияси №1 клиникаси пулманология булимида, 20 майдан 29 майгача Пахтакор тумани ТТБ терапея булимларида ётиб даволандим.

Куплаб оворагарчиликдан сунг, 2010 йилнинг июн ойида №2 сонли ТМЭК га кайта курикдан утиб нафакага чикиш учун хужжатларимни топширдим. Уктам Норкулов хужжатларимни Жиззах вилоят ТМЭК га жунатиб юборибди. Вилоят ТМЭК врачлари эса «Ариза ёзган экансиз» деб кайтаришди.

Саида опа, ахволим огирлашиб бораяпти. Бу касаллик бошкасини чакириб олаяпти. Нафасни тулик ололмаганимдан юрагим хам санчиб, кисиб коладиган булди. Битта мана шу балончанинг нархи (кулидаги балончани курсатиб) 10 000 дан 30 000 сум гача туради. Олишга мажбурман. Икки боламнинг бири мактабда, бири коллежда укийди. Рузгорни тебратиш, болаларни бокиш кийинтириш, йулига, тушлигига пул топиб беришим керак. Ишлай десам соглигим кутармаяпти. Мана бир йилдирки шу оварагарчилик билан бошим котиб кийналиб кимга дод дейишимни билмай юрибман. Бир нарсага хеч тушунмаяпманда опа. Касалларни тиббий курикдан утказаётган докторлар нахотки ким хакикатдан касал ким сохта касал эканлигини аниклаб ажратиб беришолмаса.

Бу хамкишлогимнинг дардларини эшитгач Жиззах вилоят ТМЭК бошлиги Неъматилла Миржалиловнинг кабулига кирдим. Бир канча саволлар бердим. Шу жумладан «Тиббий курикдан утказаётган врачлар сог билан касални ажратиб бероладими» деб сурадим. «Албатта» деб жавоб берди. Шундан сунг Комил хакида, уни куркитиб, алдаб ариза ёздиришганини, шундан буён бир йил давомида овораю сарсон булиб, нафака ололмасдан оиласи хам рухан, хам иктисодий кийналаётганлигини тулик гапириб бердим. Тиббий курик утказаётган врачлар орасида хали хам таниш билиш, ошна огайничилик (балким порхурлик) йули билан ишлаётганлари хам бордир дея уз фикрмни айтдим. Неъматилла Миржалиловнинг ранги узгарди. Менга караб «Биласизми Сизга ухшаган хукук химоячиларининг канчаси пора билан кулга олиниб камалиб ётибди» дея терс жавоб берди. Мен эса «Ошна огайничилик ва бошкалар дейишимга асосим бор» дедим. «Кандай асос?» деди. Мен бир кишининг исм фамилиясини ва адресини айтдим. Неъматилла Миржалилов ёнидаги компютеридан топди. «Ха бор экан. Иккинчи гурух ногирони экан» деди. «Кайта Тиббий курик бошланганлигига канча булди?» дея сурадим.Бир ярим йил. Нима эди» деди. «Мен айтган бу киши 3 йилдан буён мухожирликда мехнат килмокда. Кайта тиббий курикдан утказилмасада бир ярим йилдан буен кандай нафака олиб келаяпти» дея сурадим «Хеч кайси конунда ёзилмаган, яъни ногирон чет элга чикмасин» деб яна терс жавоб берди. Миржалилов менинг саволимни ё тушунмади ё булмаса узини тушунмаганликка олди.

Бошка raп талашишни фойда йуклигини тушундим. Шундай булсада Бобоев Комилга ёрдам беришларини илтимос килдим да кабулидан чикдим.

Нихоят соат 14 лар атрофида Комил тиббий курикдан утиш учун ичкарига кирди. Ярим соатлар утгач хафсаласи пир булиб чикди. Ортидан текшириб курган врачлардан бири хам чикди. Доктор менга «Бу киши хакикатдан хам касал. Касаллиги учун 3 гурух ногиронлиги берамиз. Бирок 3-гурух ногиронлиги учун нафака пули туланмайди» деди. «Унда 3 грух ногиронлик белгилашдан максад нима?» дедим. Доктор эса «Бу группани олганлар огир мехнатга жалб этилмайди. Агар мажбурлашса шу группаси борлигини курсатса ишдан озод этишади халос» деди.
Доктордан «Бу киши ишлаши мумкинми?» деб сурадим. «Албатта мумкин. Факат иссикка, совукка чикмаслиги керак, чангда юриш мумкин эмас, огир мехнат умуман килмасликлари керак» деди. «Унда енгил ишни каердан топади» десам кулларини ёйиб елкасини кисиб бу ёги менинг ишим эмас, деганидек ичкарига кириб кетди.

Биз иккалалашиб Пахтакор туман мехнат биржаси бошлиги Уролова Мухаббатнинг хузурига бордик. М.Уроловага вазиятни тушунтирдимда бу фукарога вактинча компенса-ция тулаб туришларини илтимос килдим. М.Уролова эса узининг дардини айтиб кетди. «Шу жойда ишлаганимдан (у кулларини аввал кекирдагига сунгра эса бошидан ошириб) мана шундай туйиб кетдим. Ишлайсизми опа хозирок урнимни бушатиб бераман Ишонасизми 250.000 сум ойлик оламан. Лекин 500 000 сум харажат киламан» деди. Мен «Сизнинг урнингизга ишлашга келмадим. Мана бу йигитга (бизнинг гапимизни жимгина эшитиб утирган Комилни курсатдим) ёрдам беришингизни сураб келдим» – дедим.

«Биз 2010 йилнинг яримидан бошлаб компенса¬ция беришни тухтатганмиз. Хеч иложим йук» деди. «Унда Бирон енгилрок иш топиб беринг. Ахир бола чакасини бокиши, рузгорини тебратиши керакку» дедим. Туманимиз мехнат биржаси бошлиги М.Уролова ишга жойлаштиришга ваъда берди… Аммо ваъда шунчаки нап эканлигини сезиб турганим учун, Уроловага, «Бу бемор ишга жойлашиб, ойлик маоши олгунига кадар кандай рузгор тебратади, кандай бола-чакасини бокади» дедим. Биржа бошлиги хам худи Жиззах вилоят ТМЭК врачи каби елкаларини кисди.

Бу масаланинг ечимини топиш максадида, эртаси 29 феврал куни Пахтакор туман хокимлиги биносида жойлашган «депутатлар» хонасига бордим. Бирок хона кулфланган холда турган экан. Хокимият девонхонаси ходимларидан сурадим. Улар комиссия келган деди. Шулар билан чикиб кетган булса керак деди. Биз Самарканд хужалигидан келган Жамила иккимиз анча кутиб утирдик. Бирок хеч ким келмади. Кейин хам бир неча маратоба бордим. Бирок хар сафар хона кулфлигича турганлигини курдим. Хуллас бу масала муаммолигича колди…

Бундай пайтда куйидагича савол тугулади. Хакикатдан хам касал булса, иссикка, совукка чикиш, чангга чикиш, огир мехнат килиш мумкин булмаса, кишлокда яшаса енгил ишни топа оладими? Тополгунга кадар бу касал кандай даволанади, кандай рузгор тебратадию бола чакасини кандай бокади???

Сайда Курбон.
Пахтакор туман Жиззах вилояти.
16. 03.2011 йил.

Copyright © 2018 Birdamlik.Info
Shares