Носир Зокир
Тунисда бўлиб ўтган воқеалар, собиқ иттифоқ даврида хокимиятга ёпишиб олган, ва ҳамон эскича – коммунистик тамоиллар билан бошқариб келаётган диктаторларга сабоқ бўлиши керак.
Тунисдаги қўзғолон кунлари, бир аёл «Евроньюс» мухбири саволларига берган жавоби, кўпчиликнинг диққатини тортди. У шундай деди: «Хой, дунёдаги одамлар, билиб қўйинглар ва ҳеч нарсадан қўрқманглар, диктаторларнинг ахволи – шу» деб, Туниснинг, энди собиқ, президентининг портретини кўрсатди.
Бу воқеа яна бир бор, бир шаҳснинг хокимият устида кўп туриши, яҳшиликка олиб келмаслигини ҳам кўрсатиб қўйди. Тунис диктатори, 1987 йили бўлиб ўтган президентлик сайловларида бутун халкнинг ишончини қозонган эди. Ҳалқ келажакка умид билан қараган эди. Лекин вақт ўтган сари янги президент, қонуний тарзда ўз ўрнини янги кучларга бўшатиб бериш ўрнига, хокимиятини мустахкамлай бошлади. Мамлакат хокимият тизимлари коррупция ботқоғига бота бошлади. Ҳалқнинг коррупцияга қарши
намойишилари, диктаторни Саудия Арабистонига қочиб кетиши билан тугади.
Собиқ иттифоқ худудидаги диктаторлар Тунис диктаторининг холига тушишса, Россияга қочишлари аник. Лекин мусулмонларни маркази хисобланган Саудия Арабистони диктаторни қабул қилиши, биргина Саудияни эмас, балки, мусулмон ҳалқининг обрўсига путур етказади. Франция эса диктаторни қубул қилмади ва тўғри қилди.
Тунис воқеалари давом этаётган кунлари Қозогистон президенти ўзиниг хокимиятдаги умрини чўзиш билан овора эди. Назарбоев ўзи сингари диктаторларга хокимиятни ушлаб қолиш йўлларини ўргатаётгандек бўлиб туюлди бизга. Хатто, Назарбоев яқинда Россия президенти Медведевга ҳам Конституцияга ўзгартириш киритишни маслахат берган эди.
Белоруссия диктатори эса, яқинда бўлиб ўтган сайловлардан кейин, ҳалқ қўзғолонини фашистларга бостирди. Ўзи билан номзоди қўйилганларни қамади ва хоказо. Лекин у бугун ҳалқ қўзғолонини бостирди. Эртагачи?
Хозирги кунда бутун дунё ҳалқлари терроризмга қарши курашмоқда. Ўша диктаторлар ҳам бу курашга қўшилишмоқда. Лекин битта нарсани унутмаслик керак. Терроризм диктаторларнинг сийёсати туфайли пайдо бўлмоқда. Демак, ҳалқлар учун террорчилардан кўра диктаторлар хавфлидур. Жаҳон жамоатчилиги аввал терроризмни келиб чиқишига замин яратаётган диктаторларга қарши янада кучлироқ курашмоғи керак бўлади. Диктаторлар хокимият тепасида турар эканлар, ҳалқаро жамоатчилик
терроризм балосидан қутила олмайди.
Наманган ЎзР
17 01 2011