Бирлашмасдан қирилиб кетсаларинг, айбни ўзларингдан топинглар

Hayastan
(Тўлдирилган нусхаси)
Салам алейкум хурматли узбеклар! Шу июньдаги булган фожeалардан жабр курганларга уз таъзиямни билдираман. Бу ердаги айтадиган гапларимнинг хаммасини Киргизистонлик узбекларга етказинг ва улар шу маслахат берадиган нарсаларимга амал килишсин. Агар килишмаса, унда кейинги киргинда кирилиб кетишади ва шунга лойик булишади.
Мен асли осетинман (если меня будут читать осетины “Ираеттае размае, дорогие мои! Джаебах ут..”), аммо менинг оилам Узбекистонда куп яшаган ва узим Узбекистонда усиб улгайганман. Кейин биз хаммамиз уз юртимиз Хуссар Ирыстонга (Юж. Осетия) кайтиб келдик. Узбекистонда куп дустларим яшайди, мен узбек халкини жуда яхши биламан, бу халкни хурмат киламан. Якинда узбек дустларим билан гаплашгандим, улар Киргизистондаги булаётган асл вокеаларни айтиб берди. Бир дустимнинг кариндошлари бутун оиласи билан ёниб кетибди. Бу мени шу куйидаги нарсаларни сизларга гапириб беришни ундади. Унинг устига бизнинг устимизга хам шунака фожеа тушган, менинг айрим кариндошларим Осетияда грузинлар томонидан вахшиёна улдирилган.
Хозир мен чет элда, харбий командировкадаман. Мен сузларимни бир нечта кисмга булиб гапираман, улар Киргизистондаги узбеклар киргинига боглик ва кандай килиб кейинги киргиннинг олдини олиш ёки тухтатиш хакида маслахатлар бераман. Сузларимни бир нечта кисмга буламан. Шунинг учун биринчи кисмдан бошлаб навбатни тутиб укинг.
БИРИНЧИ КИСМ. ТАРИХДАН УРНАК
Биласизларми-йукми 1990 йилда грузинлар менинг миллатимни йук килиб уз юртимиздан хайдаб чикариш учун хужум килган. Хужум килишдан олдин Тбилисидан Цхинвалга осетинлардан хамма куроллари, ов милтиклари олиб куйилсин деган буйрук келган (переучет деб бахона килган). У пайтда биз Тбилисига буйсунардик. Ушандан кейин грузин маразлари бизнинг юртимизга бостириб кирган. Анча осетинларни бутун оилалари билан вахшийларча улдиришган. Менинг кариндошларим хам улар орасида булган. Ушанда осетин йигитлари елкама-елка туриб бир илож килиб Цхинвал шахрини саклаб колишган. Шу киргиндан кейин осетинлар бир-бирига касам ичган “кейинги сафар грузинлар келса тайёр булиб турамиз, агар улиб кетсак хеч булмаса битта-биттадан грузинни узимиз билан олиб кетамиз” деб. Уша ходисадан кейин, осетинлар карор килишган-ки, ХАР БИР куча-районда биттадан дружина булади, хар кеча кундуз осетинлар навбат билан шахарни куриклайди. ХАР БИТТА хонадонда цементдан килинган подвал булиб у куп бузилмайдиган озик-овкат билан тулдирилади. Ва ХАР БИР осетин кишиси курол йигишни бошлайди. Масалан узимнинг тогам (дядя) подвалининг ярмини курол билан тулдирган. Мана 2008 йилда яна грузинлар пинхона бостириб киришди бизнинг юртга (Цхинвалга) ундан олдин уйларимизни “Град”лардан отиб. Ушанда осетинлар килган тайёргарлик жуда ёрдам берди. Уш-Жалолободдаги узбекларга ухшаб, бизнинг кочадиган жойимиз йук эди, Узбекистонимиз йук эди. Шимолий Осетияга кочиш учун бутун бир тог тизмасидан Ручъы тъунел (Рокский туннель)дан утиш керак эди, шунинг учун охиригача турамиз деб карор килдик. Оилаларимиз подвалларда жон саклашди, биз эса грузинлар билан ашаддий урушдик. Биринчи максадимиз хеч булмаса Россиядан ёрдам келгунча грузинларга карши туриб бериш эди. Иккинчи максад, агар грузинлар шахарни ололса, унда молдай суйилиб кетгандан кура, охиргача курашиб иложи борича куп грузинларни улдириш эди. Слава Богу, россияликлар вактида етиб келишди, улаб билан бирга Шим. Осетиядан миллатдошларимиз ёрдамга келишди. Агар биз олдиндан тайёргарчилик килмасдан бошида чидаб бермаганимизда мен сиз билан хозир гаплашиб турган булмасдим ва халким кирилиб кетган буларди (яъни жанубий осетинлар). Хуш, савол тугилади осетинлар мисолини сизга нима учун келтираяпман? Бунга жавобни иккинчи кисмда гапираман.
ИККИНЧИ КИСМ. УТМИШДАН САБОКЛАР
Нима учун осетинлар мисолини келтирдим? Чунки сизлар хам бизникига ухшаш шароитга тушгансизлар 1990 йилда, яъни Уш киргини пайтида. Мен 1990 йилларда ёзилган, уша пайтда махфий (совершенно секретно) булган Уш вокеалари отчетларини курганман. У отчетларни куриб факат йилини 2010га узгартирсангиз, худди шу июньда булган киргинни тасвирлагандай булади. Нима учун? Сиз узбекларда бир яхши макол бор “кур хассасини бир матта йукотади”. Афсуски, сизлар уша хассани иккинчи марта йукотдингиз. 1990 йилдаги сценарий ХЕЧ узгаришсиз 2010 йилда кулланилди ва узбеклар хеч нарса килолмади. Бу киргинларнинг келажакда яна булиши аник, чунки, мана шу киргинни килган одамлар 1990 йилдаги киргинни килган одамларнинг болалари эди. Уларнинг оталари 1990 йилда узбекларни хонавайрон килиб ХЕЧ КАНАКА жазо тортмаган ва бу кетишда хозиргилари хам жазо топмайди.
Бошимизга грузин киргини мусибати тушишдан олдин биз осетинлар сизларга ухшаб таркок эдик. Осетинлар удуми буйича, хар бир фамилия битта кишлок булиб олган, масалан Гаглоевлар кишлоги, ёки Санакоевлар райони. Хамма уз-узи билан овора булган. 1990 йилдаги киргинда бизларни грузинлар биттама-битта енгишган, Цхинвал шахрини зурга саклаб колганмиз. Шу мусибат натижасида бизнинг халк каттик бирлашди, хар бир осетин бошка осетинга асл биродар булди ва кейинги жангларда биродари учун улимга тайёр турди. Булмасам осетин халки ер юзидан аллакачон йук булиб кетарди. Сизлар хозир ана шу савол устида турибсизлар.
Сиз узбеклар (Киргизистондаги) савдо-сотик, дехкончилик, мол-мулк йигиш билан овора булиб, факат шу дуо-ибодатларингни килиб юриб, энг асосий нарсалардан бири, яъни уз оилангизни химоя килишни унутибсиз. Кани уша 20 йил ичида топган бойликларингиз? Мана улар бир кунда ёниб кул булди, ёнмаганини тоглардаги киргиз овуллардан топасизлар, аммо йукотилган гурурингизни, улиб кетган қардошларингизни ва аёлларингиз номусини тополмайсиз энди. Агар сизлар осетинлар каби пинхона яшириб булса хам тайёргарчилик килганларингда, шунча талофот, вайрона, уликлар ва кувилиш булмасди. Менга ишонинг, у БТР ва БМПларни тухтатиб йук килиш иложиси куп, айникса шахар ва айникса махаллалар шароитида, факат буни билиш керак. Бунинг учун харбий асбоблар ёки катта курол шарт эмас. Биз буни Жанубий Осетиядаги вокеалардан ва биринчи чечен урушидан биламиз, масалан руслар Грозный шахрини танклар билан босганда. Шунингдек оломонни хам тухтатиб таркатиб юбориш йуллари куп, яна, айникса тор узбек махаллалари шароитида. Узбек махаллаларини 20 йил ичида шундай килса булардики хар кандай оломон (толпа) ёки куролли гурухни танк-панки билан конга ботириб юборса буларди (утопить в крови). Бунинг йуллари хакида хам вакти келганда айтиб беришим мумкин. Бунака махаллаларни факат тула бомбардимон (ковровая бомбежка) билангина енгиш мумкин. Унака бомбардимон килишга хеч кайси давлат хозир журъат килмасди. Аслида, 1990 йилдаги киргиндан кейин узбеклар бундан хулоса чикариб харбий, сиёсий ва иктисодий жихатдан химояга тайёрланиши керак эди. Майли булар иш булди, энди нима килишимиз керак деган савол тугилади. Бу хакда кейинги кисмда гапираман.
УЧИНЧИ КИСМ. ЭНДИ НИМА КИЛИШ КЕРАК?
Сизларга маслахатим, ва буни Киргизистонлик узбекларга албатта етказинг, хозир энг асосийси бу жонни саклаб колиш ва тинчликка эришиш. Киргизлар килган вахшийликлари учун хисоб-китоби АЛБАТТА булиши керак, аммо бу хисоб-китобни хозир эмас, кейинрок, сабр билан килиш керак. Чунки шу ишни килган киргизларни кейин хам топа оласизлар, унинг учун узокка бориш шарт эмас, уларнинг хаммаси узларининг овуллари ва кишлокларига кайтиб кетишган. Сабрли булиш керак, улар хеч каёкка кетмайди, кашшок камбагал булгани учун чет элга хам чиколмайди. Агар бу хисоб-китоб килинмаса, яна молдай суйилиб кетасизлар, бунга мен аминман. Аммо хозир эса, тинчликка эришиш учун керак булса, хозирча киргизлар билан юзаки ярашиб “ха сен тугри” дейиш хам керак. Яна бир бор айтаман, хозир энг асосийси жонни саклаб колиш, айникса ёш йигитларингизнинг. Бу биринчидан.
Иккинчидан, иложи борича халкаро ташкилотлар билан иш куринглар, улар хозирги булаётган “зачисткаларни” уз кузи билан куриб уларни тухтатишга ёрдам беришсин ёки бутун дунёга жар солишсин. Грузия чегарасига якин булган осетин кишлокларида хам шунака зачисткалар булган, ушанда уларнинг максади курол кутара оладиган ёшдаги хамма еркакларни йук килиш еди. Купгина йигитларимиз ушанда бедарак йуколишган, бир неча ой давомида биз дарёлардан осетинлар уликларини олганмиз. Зачисткаларнинг олдини олиш йулларидан бири бу махаллалардаги узбеклар бирлашиб, узлуксиз алокада булиши керак ва бирор жойда зачистка булаётган булса бир зумда хаммага хабар берилиши керак ва уша ерда катта оломон тупланиши керак. Бу нарса киргизлар билан урушиш учунмас, балки уларни куркитиш ё камида уларнинг килаётган ишларига халк гувох булиши керак. Бунинг устига инсон хукуклари химоясидага ташкилотлар, чет эл ташкилотлари билан якин алокада булиш керак. Зачистка булган захоти уларни чакириб келиш йулларини излаш керак.
Энг мухими, халкингизнинг гули ва келажаги булмиш йигитларингизни асраб колишингиз керак. Зачистка пайтида курол-пуролидан куркмасдан доимо киргиз солдатлари милицияси билан юриш керак, чунки уларнинг максади подстава килиб наркотик ёки курол ташлаб куйиб, узбекларнинг буйнига айб куйиб олиб кетишдир. Зачисткаларнинг максади шунака. Биз бу ишларни дунёнинг хар бир чеккасида курганмиз. Иложи борича узбекларни узлари билан олиб кетишига йул куйманг чунки олиб кетишса кайтариб олиш кийин булади. Агар кайтса хам, бир бутун кайтиши амри махол. Бунинг учун керак булса аёлларингиз хам харакат килиши керак. Керак булса дод-вой солишсин, эркакларингиз бирлашиб зачистка килаётганларни ураб олишсин, канча куп булса шунча яхши. Киргизлар шундай оломон (толпа) дан куркиб, ёмонлик килмаслиги мумкин. Яна бир бор айтаман, узбеклар бирлашиб, бир танадан бош чикариб харакат килиши керак. Бунинг учун хамма махаллалар ва кишлоклар алока килиш йулларини келишиб олиб зачистга булаётган жойда тезда оломон туплай олиши керак, максад уришиш эмас балки киргизларни хайкитиб куйиш. Булмасам улар хаммаларингни зачистка килиб биттама-битта йук килиб юборади. Бу ишларда куен юраклик булмаслик керак, бошида хаттоки курбонлар булиши мумкин. Сизларга савол
– Нима яхширок, бошида бирлашиб оз одам курбон булишими, ёки бутун халкингизнинг келажаги йук булишими? Менимча жавобини узларинг биласизлар. Лекин бирлашмасдан кирилиб кетсаларинг, айбни узларингдан топинглар. Киргиз солдатлари келиб, уйнаб-кулиб, колган мол-мулкларингни тортиб олиб, ор-номусларингни топтаб, йигитларингни олиб кетади. Ушанинг агар олдини олмасаларинг, киёматгача (Судный день) тирик колганларинг кул (раб) халк булиш яшайсизлар.
Учинчидан, бизнинг маълумотларга кура, якинда хужумлар кайтарилмаслигига гарантия йук, шунинг учун хар бир оила ёки хонадон иложи борича узлари учун бир халтага бузилмайдиган озик-овкат, сув ва хужжатларини куйиб тайинли жойга куйсин. У шунака халта (ёки рюкзак) булиши керакки, бирданига кетиш керак булса дарров олса буладиган булиши керак. Масалан, яна тревога булса уша халтани кутариб бир оила чика олиши керак. Халтада куйидаги нарсалар булиши керак:
– сув (иложи борича купрок, энг яхшиси хар бир кишига кунига 2 литрдан булсин, огир булса хамма оила аъзолари кутарволсин)
– дори-дармон (антибиотиклар, бинт, йод, синтомицин (ёки бошка мазь), спирт ва хоказо)
– куриган нон (камида 3 кунга етадиган)
– ёнгок, майиз (иложи булса)
– пул (доллар булса, майда купюралар хам булсин)
– хужжатлар (паспорт, метрика, уй эгалик хужжатлари)
– сотовый телефон зарядка асбоби
– иложи булса сувни тозалайдиган таблеткалар
Туртинчидан, хар бир махалла йигилиб ким бор-йуклигини санаб чиксин. Тревога, хавф-хатар, ёки хужум булиб коладиган холатда нима килиш кераклигини келишиб олишсин, яъни мана бу нарсаларни:
1. Тревога пайтида хаммани огохлантириш йулларини келишиш (азон айтиш, ёки олдиндан тайинланган одамлар уйма-уй юриб хаммага айтиб чикиши, танимаган одам булса текшириб кейин гапига ишониш, ва хоказо)
2. Бирор тайинли жойда йигилиш
3. Агар хужум булса хар бир эркак каерда химояга туриб йигилиши (бу хакида кейин гапираман)
4. Кочиш керак булса аёл-болалар кайси томонга кетиш кераклигини
5. Бошка махаллалар билан алока килиш усули ва жойлари
Туртинчидан, хар битта оила бирор тревога, хавф-хатар, ёки хужум буладиган ходисага тайёр булиш учун мана буларни келишиб олиши керак:
1. Юкоридаги айтилган халта (рюкзакни) айнан ким кутариб олиб чикиши керак
2. Агар кичкина болалар булса, ким кайсинисини кутариб олиши керак
3. Уйдан чикиб кетишдан олдин ховлининг кайси бурчагида йигилиш керак, масалан “тревога булса хаммамиз дарвозанинг олдида йигилиб хамма бор-йуклигини биламиз, кейин махаллага кушиламиз” деб, ушанда агар туполон бошланиб кетса хеч ким йуколмайди.
Бешинчидан, бошка махалла оксоколлари ёки фаоллари билан учрашиб, агар туполон бошланса нима килиш кераклигини келишиб олиш керак, яъни, бола-чакалар каерга боради, ким уларни куриклайди ва ким махаллаларни химоя килади. Менинг маслахатим, беш-олтита махалла бир булиб, бирор ичкарирокдаги кучалардан бирида йигилишга келишсин. Ва уша жойда кейин тартиб билан нима килишни хал килишади. У жой шунака булиши керак-ки, кочадиган томонга кетиш осон булиш керак.
Шу пайтда химоя гурухлари нима килиш кераклигини кейинги кисмларда ёзаман, агар юкоридаги маслахатларим сизга майил келган булса. Агар бу маслахатларим бефойда деб уйласангиз, унда вактимни бекор кетказмай бу сухбатимни тухтатаман. Нима деб уйлайсизлар? Бу сизларга хавола.
www.yangidunyo.com

Copyright © 2018 Birdamlik.Info
Shares