“Бирдамлик” ҳаракати фаоли Анварбек
Муаллифдан:Ушбу ҳикоя мутлоқо холисона тарзда ёзилди.
Бишкекда бўлганмисиз? Менинг ушбу саволимга аминманки, қочқинлик мақоми олиб ўзга диёрларга чиқиб кетган ватандошларимнинг аксарияти “ҳа”-деб жавоб беради. Гарчи шундай бўлсада мен Бишкек манзарасини яна бир бора чизмоқчиман. Тан оламан, моҳир рассом эмасман, бироқ малакали ёзувчилар қаторидан ўрин олишга интилаётган бир ҳаваскорман.
Мана бугун яна Бишкек шаҳрида кеч тушмоқда. Мен секин юрганимча Токтогул кўчаси бўйлаб “Ўш” бозори томон одимлайман. “Ўш” бозорининг атрофи ҳар доимгидек маршурткалар билан тўлиб тошган. Қайсидир маршурка ҳайдовчиси хуноб бўлиб, қаттиқроқ сигнал бераётган бўлса, қайсидир маршуртка ҳайдовчиси йўлга қарамасдан кўчани кесиб ўтгани учун аллақайсидир йўловчини бўралаб сўкмоқда. Ҳали баҳор бошланмаган бўлсада, чор атрофдан баҳор нафаси уфуриб қолган ва ҳаво булут. Мен Токтогул (ўзбекча айтганда—Тўхтагул) кўчаси билан Бейшеналиева кўчалари кесишган ҳудуддаги ер ости ўтиш йўли томон одимлайман. Ер ости ўтиш йўлининг йўлакларидан ва деворларидан сезалар сезилмас даражада зах ҳиди анқийди.
Лекин менинг наздимча ушбу ер ости ўтиш йўлининг ҳар икки тарафида дўкончалар очиб олган сотувчилар зах ҳидини унчалик ҳам сезишмаса керак. Қўл соатимга қараб биламанки, вақт ҳали эрта. Беихтиёрўша дўкончалар томон юриб нарх-навога аҳамият бераман. Ҳа, ўқув қуроллари ва турли хил кундалик рўзғор буюмларининг нахи анчагина қиммат. “Бишкек нарх-навоси Тошкентдан ҳам қимматроқ экан” –дея хаёлимдан ўтказаман.
-Бейаке эмне керек эле?
Сотувчи қизнинг саволи мени ўй-хаёллар дунёсидан олиб чиқади. Бошимни ликкиллатиб “ҳеч нарса” дегандек ишора қиламанда, ўз йўлимда давом этган ҳолда ер ости ўтиш йўлидан чиқиб “Ўш” бозорига кириб бораман.
“Ўш” бозорига кириб борар эканман, ўша, Бишкекда истиқомат қилган барча ўзбек қочқинлари учун таниш бўлган Сергейнинг интернет-клуби томон буриламан ва нигоҳим беихтиёр интернет клубга олиб борувчи йўлнинг ҳар иккала чеккасига тизилишиб ўтириб олган оёқ кийим таъмирловчиларга қадалади. Улар гоҳида бир-бирлари билан гаплашиб, гоҳида эса арзимаган нарса учун ҳам бир-бирларининг оналарини ҳақорат қилишиб оёқ кийимларни таъмирлашмоқда.
-Дост, ремонт барбу?
Мен “жок, ырахмат” –деганимча интернет-клуб томон одимлайман. Интернет-клубга аксарият ҳолларда Сергей админстраторлик қилади. У негадир хамиша хуноб бўлиб, асабийлашиб юради. Мана бугун ҳам шундай. Мен интернетдаги электрон манзилимга яна бир бора қарайман. Ҳеч ким хат йўлламабди.
Интернет-клубини тарк этар эканман, марказий Чуй проспекти томон секин юриб кетаман. Ҳов ана, Киев-Бейшеналиева кўчалари кесишган ҳудудда иккита ҳуқуқ тартибот ходимлари бир қиғиз йигитидан арзимаган нарсани баҳона қилиб очиқчасига пора олмоқда. Чуй проспектига яқинлашар, эканман атрофимни ёш болалар ўраб олади.
-Бейаке бут кийимингизди майлаб берейинби? (Бой ака оёқ кийимингизни мойлаб берайми?) Мен рози бўлдимда, қўлда ясалган махсус тахтачага туфлимни қўяман. Болакай шошиб-пишиб, мени норози бўлиб кетиб қолишим мумкинлигидан чўчиганлиги сабаб кремни кўпроқ суртиб, қавариб кетган жажжигина қўлчалари билан оёқ кийимимни мойлай бошлайди. Мен оёғимни тахтачадан тортиб оламанда, болакайнинг хизмат пулини, 10 қирғиз сомини унига тутқазиб йўлимда давом этаман. Томоғимга нимадир тиқилгандан бўлиб кўзларим ёшланади. Ортимдан ҳайрон бўлганча қараб қолган болакай эса бир оз муддат ҳеч нарсага тушунмай туради-да, кейин ўзга инсонларга хизмат кўрсатишга чоғланади. Мен эса, ўзимни кибрга берилганликда, оддий қочқин бўлсамда қаддимни ғоз тутиб, оёқ кийим мойлатиб хаоликка йўл қўйганимда ўзимни айбламан.
Ёмғир томчилай бошлади. Мен эса тезроқ, маршуртка ва ёки хитой автобусларида “МОССОВЕТ”га етиб олишим кераклигини англаб, ўтаётган транспортларнинг ойнасига илиб қўйилган ва йўналишни англатувчи номерларга қарайман. Ҳа, деганда керакли транспорт келавермайди. Мен чор атрофга тикилиб, баҳор нафаси сезилиб қолганига яна бир карра ишонч ҳосил қиламан. “Ўш” бозори томондан келаётган йўловчиларнинг пойабзаллари лой бўлиб қолмоқда. Ҳа, ўзи шундай сал ёмғир ёғиши билан “Ўш” бозори балчиқзорга айланиб қолади. Ҳаёт давом этмоқда. Бишкекда эса яна бир кеч ўз ниҳоясига етиб тун ҳукумронликни ўз қўлига олмоқда.