Йигирма йил аввал Польшада алал-оқибат Оврўпода коммунизмнинг қулашига сабаб бўлган воқеалар кечди: Польшанинг коммунист ҳукумати «Солидарити» касаба уюшмаси ҳаракати билан музокаралар даврасини бошлаганди. Илк бор мамлакатда кўппартиявийлик асосида сайлов кечди. Бу собиқ Шўролар Иттифоқи ҳудудида мисли кўрилмаган воқеа эди. Шундан кейин Шарқий Оврўпо давлатлари бирин-кетин коммунизмдан капитализмга ўта бошлашди. Аммо капитализм коммунизмдан кўра афзалроқми? Одамлар бу ҳақда нима деб ўйлашади? Аввалига Эстониядан тингласак…
Менинг исмим Стар Мотармек. Журналистман. Эстонияда 1989 йилдан бери журналист бўлиб ишлайман. У пайтлар Эстония ўз йўлини ўзгартираётган ва Совет Иттифоқи таркибидан чиқиб кетаётган эди. Ўша маҳалларда капитализм одамлар учун анчайин янги бир кўриниш эди. Айрим иккиланишлар билан мамлакат тезда эркин бозор иқтисодига ўтди. Эстония жуда муваффақиятли ислоҳотчи бир давлатга айланди. Аммо бугунги молиявий инқироз вақтида одамлар анчайин ўзларини йўқотиб қўйишган.
Чунки бутун иқтисодий муваффақиятларимиз қуёшли кунда қор каби тез, кўз ўнгимизда эриб кетгандай туюлмоқда… Бундан икки йил аввал одамлар мамлакат тараққиёт даражасидан анча мамнун эдилар. Эстония Оврўпо Иттифоқи таркибига кирган ва иқтисодий ўсиш ўн фоизни ташкил қиларди. Ҳатто аслида анчайин вазияти мушкул бўлиб келган қариялар ҳам Озод Эстониянинг меваларини татий бошлашганди. Бугун вазият жуда ўзгача… Эстониянинг иқтисоди абгорлашиб бормоқда ва одамлар нимада хатога йўл қўйилди, деб сўрай бошлашди. Яъни, эҳтимол, эркин бозор иқтисодида кўпроқ ижтимоий масалаларга эътибор қаратилиши керакмиди?
Ёки олдиндаги қора кунлар учун тайёргарлик кўрилиши лозиммиди? Эркин бозор деган ғояни тўла-тўкис, фундаментал равишда , яъни бирор бир ислоҳотларсиз амалга тадбиқ этиш тўғри бўлганмиди? Ана шу саволлар одамларнинг бошида ҳозир…