Ҳижрат сўқмоқларида ҳикоялари туркумидан
“Бирдамлик” ҳаракатининг Қирғизистон бўлими фаоли Қизлархон Хўжаева.
Якуний қисм
Лекин ҳеч ким унинг сўзларига заррача бўлсада аҳамият бермади. Ҳа, ҳар ким ўз ўй-хаёли билан банд эди. Орадан хеч қанча вақт ўтмасдан “ДАМАС” мафтункор Тошкент шаҳрига етиб келди. Мен ҳайдовчининг қўлига паспортимни тутқаздим-да, хозир пулимни майдалаб йўл кирани олиб келиб бераман, -дедим ва яқин орадаги бозор ичкарисига кириб “қора бозорда” долларни майдалаб олишга харакат қилдим. Лекин ёнимдаги жағи тинмас ва иғвогар аёл мени бир қадам хам холи қолдирмасдан, қадамба-қадам менга эргашиб юриши ишимни секинлаштириб қўйди. Ундан қандай қилиб қутилишнинг самарали йўли хаёлимга келганидан кейин, илдамроқ қадам ташладим ва атайлабдан одамлар зич жойлардан ўтиб, гоҳ чапга гоҳ ўнгга бурила бошладим.
Аёл мени одамлар орасидан тополмай қолди ва мен ундан қутилганимга шукроналар айтиб, “қора бозор” ни суриштириб топдимда, ёнимда қолган 250 долларни сўмга алмаштирдим.
Хайдовчини анчагина куттириб қўйганимни хис этиб, янада тезроқ одимлаб таксилар тизилиб турган вокзалга келдим ва ўша хайдовчини топиб йўл кирани қўлига тутқаздим. Паспортимни қайтариб берган ҳайдовчи:
-Ҳалиги аёл нега сизни бунчалик ёмон кўради?, -деб сўради. Мен жавобни қисқароқ қилдим.
-Гапириб ўтиришга арзимайди.
Шундай деган ҳолда ҳайдовчига миннатдорчилик билдириб, бу ердан узоқлашар эканман чор-атрофимга диққат билан қарадим. Хайриятки, бирон-бир жойда халиги хамкасбим бўлмиш аёл кўринмади. Мени излаб тополмаганидан кейин кетиб қолган бўлса керак, -деган ўй-хаёл билан яқин орадаги ресторанга кириб овқатланиб олдим-да, Тошкент-Қарши шаҳарлари аро қатновчи таксилар қаердан бўлишини инсонлардан суриштира бошладим.
Бу ердан унчалик узоқ бўлмаган, ўзга автобекатдан бўлар экан, Тошкент-Қарши йўналишидаги таксилар. Мен йўл кира нархини келишиб олиб, тизилиб турган турли хил маркадаги ўзбегим машиналаридан бирига ўтирар эканман, гарчи ўзим хам истамасамда яна ўй-хаёллар оғушида қолдим. Хаёлан яна Руссия томонларга саёҳат қилдим ва қандай хатоликларга йўл қўйган бўлишим мумкинлигини яна бир карра эслашга харакат қилдим. Дастлабки кунларим иш тополмадим ва орадан икки кун ўтиб Бегимназар ва Мавлудани учратдим. Кейин эса уларнинг тавсияси билан ишга кирдим. Лекин иш жуда хам катта қийинчиликларга тўлиб тошгани учун ишлай олмадим. Қолаверса ишдан сўнг дам олиш шароити яратилмаган эди. Лекин шундай бўлсада, ишлашга рози эдим. Лекин… мени қамчилашга қарор қилишгани сабр косамни тўлдириб юборди.
Мен харакатим билан ўз ватандошларимни ва ўзимни озод этдим. Гарчи ватандошларим биргаликда озодликка эришишимиз учун хеч бир ҳаракат қилишмаган бўлишса-да менга кўнгил учун хам миннатдорчилик билдиришмади. Мен уларнинг паспортларини қўлга киритдим ва хаммасини бирон-бир шартсиз ўз эгаларига қайтариб бердим. Паспортлар қўлга киритилган вақтда топилган пулларни хам бирон-бир шарт қўймасдан тенг бўлишдим. Кейин эса ватандошларимни ўз холига қўйиб ўз йўлимда давом этдим. Лекин улар мени йўлда учратиб қолишиб, хар хил бўхтонлар ёғдиришди. Йўлларига тузоқ қўйганликда айблашди. Мени шу қадар ёмон кўриб қолишган эканки, ўзбек-қозоқ чегарасидаги чегарачиларга пора бериб, менинг ёнимдаги пулларимни тўлиғича тортиб олдиришга харакат қилишди. Лекин яратган эгамнинг амри билан хаммасини ортда қолдирдим. Тўғри ёнимда пулим жуда хам кам қолди лекин гап пулда эмас. Инсонийликда. Бироқ нега, қайси гуноҳларим учун улар мени шунчалик ёмон кўриб қолишди экан?
Ўйлаб ўйимга ета олмадим. Ха, ўй-хаёлларим коинот чексизлиги каби чексиз эди. Бегимназар ва Мавлуданинг қилмишлари эса хаммасидан ошиб тушди. Кейиинчалик билишимча Россия фуқаролигини қабул қилиб олган Бегимназар ўз ватандошларини қулликка сотиб юбораётганида иймон ва инсофини хам қўшиб сотиб юбордимикан? Балким она ватанини хам пулга тикиб юборгандир. Мана шу хаёл ва фикрлар оғушида қолганча ўй сурар эканман, нега инсонларнинг бу қадар иймонсиз бўлиб бораётганига тушуна олмадим. Балким мамлакат диктатори иймонини аллақачон “ютиб юборгани” учун хам халқ шу қадар иймонсиз бўлиб қолгандир. Фикр хаёллар билан ўз она шахримга етиб келганимдан кейин, фарзандларимни бағримга босганимдан кейингина бўлиб ўтган барча воқеаларни унитдим ва соғ-саломат тарзда оилам бағрига қайтаргани учун яратганга беадад шукроналар айтдим.