Самарқанд шахар жиноий ишлар бўйича судида (судя А.М.Маматкулов) ўта кетган алдамчи, “хуқуқ ҳимоячиси” Абдуллаев Шавкатнинг фирибгарлиги юзасидан жиноий иш тугади.
Самарқандлик хуқуқ ҳимоячисининг айтишича Абдуллаев Шавкат ҳуқуқ тартибот органлари олдида “хизматлари” катта, у шу ташкилотларга хизмат қилиб юриши ҳеч ким учун сир эмас. Уларнинг ҳимоясида Самарқанд вилоятида Инсон хуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитасини ташкил этиб, шундан фойдаланиб, муғамбирлик йули билан, одамларни алдашга кирган.
Суд ҳукмидан баъзи лавҳалар:
– Судланувчи Абдуллаев Шавкат 1999-йил 22-январь куни Самарқанд вилоят Адлия бошқармасидан рўйхатдан ўтган Самарқанд вилоят “Инсон хуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси” раиси лавозимида ишлаб келиб, алдаш ва ишончни суистеъмол қилиш йўли билан ўзгаларнинг мулкини қўлга киритиш мақсадида Самарқанд вилоят “Инсон хуқуқларини ҳимоя қилиш жамияти”да ишловчи, Самарқанд шаҳар Рудакий кўчаси 110-уй, 10-хонада яшовчи Хуснулина Татьянани Америка Қўшма Штатларига, Инсон хуқуқларини химоя қилиш ташкилотига иш ўрганиш учун юборишни ваъда бериб, уни ишончига кириб, АҚШга бориш учун 3.000 АҚШ доллари ҳаражат қилишлигини, АҚШ га боргандан сўнг ушбу миқдордаги пулни қайтариб беришлигини айтиб, уни алдаб, 2001-йил 30-март куни Хуснулина Татьянадан 2.000 АКШ долларини ва 2001-йил 05-сентябрь куни 500 АҚШ долларини жами Ўзбекистон Республикаси миллий валютасига нисбатан 849 850 сўмга тенг бўлган 2.500 АҚШ долларини фирибгарлик йўли билан қўлга киритиб, ўзининг эҳтиёжига ишлатиб юборган.
Бундан ташқари, Абдуллаев Шавкат 2004-йил декабр ойининг охирларида, уй-жой учун ер олишга кўмаклашишликни сўраб мурожаат қилган Пастдарғом туман “Найман” маҳалласи Қорасайроқ қишлоғида яшовчи Ишпўлатов Сайфиддининг ишончига кириб, унга шу қишлоқ худудидан уй-жой учун ер олиб беришга кўмаклашишлигини айтиб, уни алдаб, ишончини суистеъмол қилиб, жами 500.000 сўм пулини фирибгарлик йўли билан қўлга киритганлиги аниқланган.
Абдуллаев Шавкат 2005-йилини бошларида ўзи раислик қилиб келаётган жамият аъзолари орасида, жамият орқали, чет тилини мукаммал билувчи шахсларни АҚШга юбора олишлиги тўғрисида ёлғон гапларни тарқатиб, ўзининг жиноий ниятларини такроран амалга оширишлик учун, чет элга юбора олишлигини эшитиб, Самарқанд шахар Ойбек кўчаси 43-уйда яшовчи, 1975-йилда туғилган Турсунов Ғанижонни ишончига кириб, унга АҚШга ўзи раҳбарлик қилаётган жамиятга аъзо қилиб юборишлигини, бу хизматлари учун 2.000 АҚШ доллар харажат бўлишлигиии айтиб, уни алдаб, унга Самарқанд вилоят Инсон хуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси аъзоси эканлиги тўғрисидаги 110-сонли қалбаки гувоҳномани тайёрлатиб, ушбу гувоҳномага имзо қўйиб,ўзи рахбарлик қилаётган қўмитанинг муҳрини босиб берган ва 2005-йил 20-май куни Турсунов Ғанижондан Ўзбекистон Республикаси миллий валютасига нисбатан 2.453.480 сўмга тенг бўлган 2.000 АҚШ долларини фирибгарлик йўли билан қўлга киритиб, қўлга киритган пулни ўзининг эҳтиёжи учун ишлатиб юборган.
Абдуллаев Шавкат 2008-йил март ойининг охирларида Булунғур туман Инқилоб кўчаси 165-уйда яшовчи, 1947-йилда туғилган, таниши Норқулов Тўрақулни ишончига кириб, унга Булунғур туманининг ҳоҳлаган жойидан уй-жой учун ер олиб беришликни ваъда бериб, уни алдаб, ер олиб бериши учун ҳаражат бўлишлигини айтиб, Норқулов Тўрақулнинг кўп миқдордаги 2.800.000 сўм пулини фирибгарлик йўли билан қўлга киритиб, ушбу пулни ўзининг эҳтиёжи учун ишлатиб юборган.
Булардан ташқари, Абдуллаев Шавкат бир неча одамларга уй жой қуриш учун ер ажратиб беришга кўмаклашаман, – деб, яна бировларни олийгоҳларга киргизишга ёрдам бераман,-деб, бундан ташқари, кўп одамларни хорижга жўнатишга ваъда бериб, бировларни паспортини алмашишга кўмаклашаман, -деб, фирибгарлик йўли билан уларнинг алдаб, муаммоларини ҳал қилмасдан, пулларини ўзининг эҳтиёжи учун ишлатиб юборган.
Масалан, Пастдарғом туманида яшовчи Исматов Бахтиёр ўғли ва жиянини темирйўл коледжига ўқишга киритишликка кўмаклашишликни илтимос қилиб мурожаат қилганлигини, Шавкат Абдуллаев Исматов Бахтиёнинг илтимосига кўра тегишли идоралар ва ташкилотлар номига мурожаат қилганлигини, шу вақтда унга пул керак бўлиб қолганлиги учун Исматов Бахтиёрдан 500 АҚШ доллари миқдорида қарзга пул сўраб олганлигини, лекин у пулни унинг илтимосини бажариш учун олмаганлигини, бундан ташқари унга Самарқанд туманида яшовчи таниши Тўхтамурод мурожаат қилиб, синглиси Авазова Робияни СамДУнинг биология факультетига киргизишни ваъда бериб, лекин Авазова Робия киролмагандан сўнг, унинг 2000 АҚШ долларини қизини тўйини ўтказиш учун қарзга олиб, у эса Авазова Робиядан олган 2000 АҚШ долларини қайтариб бермаганлиги Кулиева Рахима ўғлини хуқуқшунослик факультетига қўшимча тўлов контракт асосида киргизишни ваъда бериб, уни ишига кўмаклашишликни айтиб шу ишлар учун 5000 АҚШ долларни олиб келишликни сўраганлигини, у айтган миқдордаги пулни эшитиб, бу миқдордаги пул йўқлиги ва бунча пулни топа олмаслигини айтганида, судланувчи Шавкат Абдуллаев ҳеч бўлмаса 2000 АҚШ доллари олиб келишлигини айтганлигини тан олган.
Суд мажлисида сўроқ қилинган жабрланувчи Исмаилов Бахтиёр ўз кўрсатмасида, у 2007- йил тахминан август ойининг бошларида ўғли Ҳайитов Ойбек ва жияни Баҳриддинов Рафиқларни Самарқанд шахар Темирйўл коллежига ўқишга киритиш мақсадида, сўраб-суриштириб, Абдуллаев Шавкат исмли киши билан танишиб қолганлигини ва у билан гаплашганида, ўғли ва жиянини жами 500 АҚШ доллари эвазига ўқишга киритишни ваъда берганлигини, 2007-йил август ойларида у Шавкат Абдуллаев билан Самарқанд шаҳар А. Навоий номли истироҳат боғида учрашганида, Шавкат Абдуллаев Жамшид исмли шахс билан биргаликда келишиб, олдиндан келишилган суммани яъни, 5 дона 100 АҚШ доллари купюрасидаги жами 500 АҚШ доллари миқдоридаги пулни берганлигини ва Шавкат Абдуллаев 500 АҚШ долларини олиб унга, ўғли ва жиянини ўқишга киритишни ваъда бериб, кетиб қолганлигини, кейинчалик ўғли ва жияни Самарқанд шаҳар Темирйўл коллежига ўқишга кириш учун ҳужжатларни топширишганидан сўнг, у коллеж маъмуриятидан имтиҳонлар қачон бўлиши тўғрисида сўраганида, шу йили йиғилиш ўтказилиб, коллеж маъмурияти Ўзбекистон Республикаси Мустақиллигининг 16- йиллиги муносабати билан, ўқишга қабул қилинаётган 16-ёшдаги йигит ва қизларнинг ўрта таълим мактабида олган шаҳодатномаларидаги баҳоларни балга ҳисоблаб, ўқишга қабул қилиниши хақида айтиб ўтилганлигини, шу муносабат билан ўғли Ойбек Самарқанд шаҳарида жойлашган Темирйўл коллежига ўқишга қабул қилинганлигини, лекин жияни Рафиқ эса бали етмаганлиги учун ўқишга қабул қилинмаганлигини, шундан сўнг ўқишга қабул қилинмаган йигит қизларни бошқа ўқиш жойларга, ўқиш учун ҳужжатларни маориф бўлимидан тақсимлаб беришганлигини, шундан сўнг жияни Рафиқ хам Самарқанд шаҳар Саноат коллежига ўқишга қабул қилинганлигини, шўндан сўнг у Шавкат Абдуллаевга берган 500 АҚШ доллар пулини қайтариб олиш мақсадида, бир неча маротаба олдига бориб учрашганида Шавкат Абдуллаев “пулингизни эрта-индин қайтариб бераман”, – деб, алдаб келиб, пулини қайтариб бермаганлигини, шундан сўнг унинг иш жойига бир неча бор уни излаб борганида, уни кўпчилик излаб келаётганлигини, ҳозирги вақтда қаерда эканлигини ҳеч ким билмаслигини, ишга келмаётганлигини эшитганлигини, кейинчалик Шавкат Абдуллаев кўпчиликни алдаб, қуруқ ваъдалар бериб, одамларнинг кўп миқдордаги пулларини олиб бермай келаётганлигини эшитганлигини, ҳозирги вақтда Абдуллаев Шавкатнинг қариндошлари унга пулини тулиқ қайтариб берганлигини, судланувчи Шавкат Абдуллаевга нисбатан даъвоси йўқлигини баён қилди.
Бундан ташқари судланувчи Абдуллаев Шавкатнинг айби суд мажлисига узрли сабабларга кўра кела олмаган ва суд мажлисида дастлабки терговда берган кўрсатмалари ўқиб эшиттирилган жабрланувчи Г.Турсуновнинг кўрсатмалари билан, жабрланувчи Р. Авазованинг кўрсатмалари билан, жабрланувчи М.Ҳакимованинг кўрсатмалари билан, шунингдек жиноят иши материалида тўпланилган ҳужжатлар билан, яъни жабрланувчи Г.Турсуновнинг ариза баённомалари билан, жабрланувчи А. Мардиевнинг ариза баённомалари билан, жабрланувчи Ишпўлатов Сайфиддиннинг ариза баённомалари билан, жабрланувчи Х. Раимбердиевнинг ариза баённомалари билан, жабрланувчи Т.Хуснулинанинг ариза баённомаси билан, жабрланувчи П.Асроровнинг ариза баённомаси билан, жабрланувчи З.Хурсанқулованинг ариза баённомаси билан, жабрланувчи Б.Исматовнинг ариза баённомаси билан, жабрланувчи Т.Норқуловнинг ариза баённомаси билан, жабрланувчи Р.Қулиеванинг ариза баённомаси билан, жабрланувчи Р.Авазованинг қарши-аризаси билан, жабрланувчиларнинг тилхатлари билан, нарсани ашёвий далил, -деб эътироф этиш ва уни жиноят ишига қўшиб қўйиш тўғрисида қарори билан, ҳамда жиноят ишида мавжуд бўлган бошқа объектив далиллар билан ҳам тўлиқ ўз исботини топди.
Суд хукмига кўра, Абдуллаев Шавкат Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 168-моддаси 2-қисми “б” банди ва Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 228-моддаси 2-қисми “а” банди билан айбдор, -деб топилди. Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 168-моддаси 2-қисми “б” бандига асосан 2 (икки) йил муддатга ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинлансин, ҳар ойда ойлик иш хақидан 20 % давлат фойдасига ундирилди ва Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 45-моддасига асосан қўшимча жазо тариқасида 1 (бир) йил муддатга мансабдорлик лавозимларида ишлаш хуқуқидан маҳрум қилинди.
Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 228-моддаси 2-кисми “а” бандига асосан 2 (икки) йил муддатга аҳлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланди, ҳар ойда ойлик иш хақидан 20 % давлат фойдасига ундирди.
Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 59-моддасига асосан тайинланган жазолар қисман қўшилиб, узил-кесил унга 3 (уч) йил муддатга аҳлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланди, ҳар ойда ойлик иш ҳақидан 30.% давлат фойдасига ундирилиш ҳамда 1 (бир) йил муддатга мансабдорлик лавозимларида ишлаш хуқуқидан маҳрум қилинди.
Судланувчи Абдуллаев Шавкат Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси Сенатининг 2008-йил 28-август кунидаги “Ўзбекистон Республикаси Мустақиллигини эълон қилинганлигининг ўн етти йиллиги муносабати билан амнистия тўғрисида ”ги қарорининг 2-бандига асосан тайинланган асосий жазодан озод қилинди.
Туман матбуотида ишлайдиган журналист, Шавкат Абдуллаевнинг фирибгарлик йўли билан одамларни алдаб қонига ва жонига жабр етказган муғамбирга аминистия қўллашини эшитиб хайрон бўлди, унинг фикрича арзимаган ишлар учун одамлар йиллаб қамоқда ётсаю, алдамчи, фирибгарга амнистия қўлланса?!
Тўхтамурод Суюнов