Кремлпараст «Ягона Россия» партиясининг душанба куни ўз ишини бошлаган съездида чиқиш қилган Президент Владимир Путин ўзининг келажакдаги режалари ҳақида гапирган.Жаноб Путин декабр ойига белгиланган парламент сайловларида иштирок этувчи номзодлар рўйхатига бошчилик қилишга тайёр эканини айтган. Путин жаноблари расман бирор бир партияга аъзо эмас ва охиригича ҳам партиясиз мақомда қолишини урғулаган.
Владимир Путин 2008 йилги президентлик сайловлари ортидан Россия ҳукуматига бошчилик қилиши эҳтимолига ҳам ишора қилган.»Бу амалий бир таклиф, аммо бу ҳақда ўйлашга ҳали эрта», – деб айтган Путин жаноблари. Россия Президенти икки шарт асосида бош вазир бўлишини билдирган. Унга кўра, аввало «Ягона Россия» парламент сайловларида ғолиб чиқиши керак. Кейин эса, Россиянинг янги президенти «ҳалол, одобли, қобилиятли ва замонавий» киши бўлиши лозим. Съездда чиқиш қиларкан, жаноб Путин «Ягона Россия» мамлакатдаги энг йирик сиёсий куч эканини айтган. Россия кўчаларида эса, аллақачон партиянинг «Путиннинг режаси-бизнинг ғалабамиз» деган шиорлари пайдо бўлган. Лекин жаноб Путин президент бўла туриб, парламент сайловларида иштирок этишга ҳақлими? Би-би-сининг Россия масалалари бўйича таҳлилчиси Стивен Икк:
Стивен Икк: Бунга унинг тўлиқ ҳаққи бор. Бу ҳақда ҳеч қандай гап бўлиши мумкин эмас. Аммо жаноб Путин «Ягона Россия» партияси рўйхатига бошчилик қилса ҳамки, унга аъзо бўлиб кирмаслигини айтди. Бу кўплар учун парадокс ҳолатидир – нима учун Владимир Путин партия рўйхати бошида туради-ю, бу партияга аъзо бўлмайди? Сабаби, собиқ Совет Республикаларида партияли ва партиясиз деган тушунча бор. Путин ўзини «безпартийний», яъни партиясиз дейишларини истайди. Бу билан у икки мақсадни кўзламоқда: биринчидан, у ҳар қандай партиялардан устун эканлигига ишора этмоқчи, иккинчидан, сайловлар адолатсиз ўтди деган танқидлар бўлишини истамайди. Чунки, Владимир Путин партия рўйхати бошида туриш билан «Ягона Россия»нинг ютуғини кафолатлаган бўлади. Хуллас, ҳамма нарса тўлалигича Россия қонунларига мувофиқ бўлмоқда.Лекин, Россия қонунлари Владимир Путин манфаатларига мос равишда тузилганлигини ҳам унутмаслик керак.
Би-би-си: Владимир Путин яна бош вазир бўлиши мумкинлигига ҳам ишора қилди. Россия келажакда президентлик эмас, балки парламентар тизимга айланиши мумкинми?
Стивен Икк: Бу жуда мураккаб савол. Мен кўп йиллардан буён Россиядаги сиёсий жараёнларни яқиндан кузатиб келаман. Бу борада шахсий фикрим шуки, Россия парламентар республикага айланмайди. Чунки, Россияда 1993 йилдан буён ишлаб келаётган сиёсий тизим – кучли президентликка асосланган. Бу тизим аввалига Борис Ельцин кейинчалик Владимир Путин манфаатларига хизмат қилди ва ҳозир ҳам хизмат қилмоқда. Албатта, Россиядаги либерал мухолифат мамлакатнинг парламентар тизим бўлишини истайди. Лекин, Россия каби мамлакат учун мавжуд хавф шуки, агар у парламентар тизимга айланса, Украинадаги сингари вазият юзага келиши мумкин. Унда қудрат бир шахс ёки бир партия қўлида эмас, балки икки куч – бош вазир ва президент ўртасида бўлиб олинган бўлади. Менинг ўйлашимча, Россияликлар бундай ҳолат юзага келишини исташмайди.
Би-би-си: Кўплаб кишилар Владимир Путиннинг келажакдаги режалари билан бир неча ойдан бери қизиқишаётган эди. Мана энди у ўз ниятларини ошкор этгандай бўлаяпти. Путин жанобларининг асл мақсади нима бўлиши мумкин?
Стивен Икк: Афтидан, у парламент вакили бўлишни истаётир. Унинг декабр ойида бўлажак сайловларда парламент вакили бўлишига шубҳа қилмаса ҳам бўлади. Кейинчалик, уни янги президент вориси сифатида эълон қилишади ва жаноб Путин янги президент билан яқиндан ҳамкорликни бошлайди. Владимир Путин ўзидан кейинги президентни бир оз ёши ўтган ва мансабга ўч бўлмаган шахс бўлишини истади. Бу одамнинг исми ҳам яқинда ошкор бўлди – жаноб Зубков. Хуллас, Владимир Путин янги президент билан келгуси сайловларга қадар ҳамкорлик қилади ва ана ундан кейин яна президентликка ўз номзодини қўяди. Россия қонунларига мувофиқ бир шахс кетма-кет икки даврадан ортиқ бу лавозимда ишлай олмайди.
Манба:Би-Би-Си.